21/08/2020
Nguyễn Ngọc Ánh
Nhắc đến viên chức chúng ta thường nghĩ đến những người làm việc trong đơn vị sự nghiệp công lập và hưởng lương từ quỹ lương của đơn vị sự nghiệp công lập. Tuy nhiên, không phải những người làm việc trong đơn vị sự nghiệp công lập đều là viên chức mà phải được tuyển dụng theo đúng quy định của Luật Viên chức, đáp ứng tiêu chuẩn trong từng lĩnh vực, ngành nghề nhất định. Luật sư sẽ tư vấn rõ hơn về vấn đề này.
– Tư vấn về các nguyên tắc tuyển dụng của viên chức.
– Giải đáp thắc mắc các loại hợp đồng làm việc theo quy định của luật viên chức.
– Tư vấn về chế độ tập sự, trường hợp biệt phái viên chức
– Tư vấn chế độ thôi việc, hưu trí của viên chức.
2. Quy định về chấm dứt hợp đồng làm việc của viên chức.
Câu hỏi: Tôi có những thắc mắc muốn nhờ luật Minh Gia tư vấn về chấm dứt hợp đồng làm việc như sau: Tôi là một bác sĩ thi đỗ viên chức và vào công tác tại một bệnh viện tỉnh. Tại đây tôi có ký một hợp đồng lao động có thời hạn từ ngày 1/12/2015 đến ngày 30/11/2016 gọi là ký hợp đồng cho thời gian tập sự, sau khí hết hợp đồng này thì theo bình thường tôi sẽ ký một hợp đồng lao động không xác định thời hạn,
Tôi vừa báo cáo xong tập sự vào ngày 30/09/2016, vậy nếu khi hết hợp đồng kia thì tôi có được phép thôi việc tại cơ quan này không ? và khi đó nghỉ có phải là nghỉ đúng luật không?
Câu hỏi thứ nhất: Hết hạn hợp đồng làm việc có buộc phải tiếp tục ký kết HĐ mới không?
Điều 25 Luật viên chức 2010 quy định các loại hợp đồng làm việc:
“1. Hợp đồng làm việc xác định thời hạn là hợp đồng mà trong đó hai bên xác định thời hạn, thời điểm chấm dứt hiệu lực của hợp đồng trong khoảng thời gian từ đủ 12 tháng đến 36 tháng. Hợp đồng làm việc xác định thời hạn áp dụng đối với người trúng tuyển vào viên chức, trừ trường hợp quy định tại điểm d và điểm đ khoản 1 Điều 58 của Luật này.2. Hợp đồng làm việc không xác định thời hạn là hợp đồng mà trong đó hai bên không xác định thời hạn, thời điểm chấm dứt hiệu lực của hợp đồng. Hợp đồng làm việc không xác định thời hạn áp dụng đối với trường hợp đã thực hiện xong hợp đồng làm việc xác định thời hạn và trường hợp cán bộ, công chức chuyển thành viên chức theo quy định tại điểm d và điểm đ khoản 1 Điều 58 của Luật này”.
Khoản 5 Điều 3 Luật viên chức 2010 giải thích:
Với thông tin bạn cung cấp thì giữa bạn và đơn vị ký hợp đồng làm việc xác định thời hạn 12 tháng, thời gian tập sự là 12 tháng. Xuất phát từ bản chất của hợp đồng nhằm thể hiện sự thỏa thuận của các bên trên cơ sở tự nguyện nên khi hợp đồng làm việc trên hết hạn thì bạn có quyền tiếp tục ký kết hoặc chấm dứt hợp đồng làm việc.
Điều 36 BLLĐ 2012 quy định các trường hợp chấm dứt hợp đồng lao động: “1. Hết hạn hợp đồng lao động, trừ trường hợp quy định tại khoản 6 Điều 192 của Bộ luật này”.
Vậy, bạn có quyền gửi đơn tới người đứng đầu đơn vị sự nghiệp công lập trên để cá nhân này nắm bắt kịp thời ý muốn không tiếp tục ký kết hợp đồng làm việc mới và có câu trả lời giải quyết khúc mắc, đáp ứng yêu cầu của bạn.
Câu hỏi thứ hai: Quy định của pháp luật về chấm dứt hợp đồng làm việc?
Điều 38 Nghị định 29/2012/NĐ – CP quy định giải quyết thôi việc cho viên chức:
“1. Viên chức được giải quyết thôi việc trong các trường hợp sau:a) Viên chức có đơn tự nguyện xin thôi việc được cơ quan, đơn vị có thẩm quyền đồng ý bằng văn bản;b) Viên chức đơn phương chấm dứt hợp đồng làm việc theo quy định tại Khoản 4 và Khoản 5 Điều 29 Luật viên chức;2. Viên chức chưa được giải quyết thôi việc nếu thuộc một trong các trường hợp sau:a) Đang bị xem xét xử lý kỷ luật hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự;b) Chưa làm việc đủ thời gian cam kết với đơn vị sự nghiệp công lập khi được cử đi đào tạo hoặc khi được xét tuyển;c) Chưa hoàn thành việc thanh toán các khoản tiền, tài sản thuộc trách nhiệm của viên chức đối với đơn vị sự nghiệp công lập;d) Do yêu cầu công tác và chưa bố trí được người thay thế.3. Thủ tục giải quyết thôi việca) Viên chức có nguyện vọng thôi việc có văn bản gửi người đứng đầu đơn vị sự nghiệp công lập.b) Trong thời hạn 20 ngày làm việc, kể từ ngày nhận đơn, nếu đồng ý cho viên chức thôi việc thì người đứng đầu đơn vị sự nghiệp công lập ra quyết định chấm dứt hợp đồng làm việc; nếu không đồng ý cho viên chức thôi việc thì trả lời viên chức bằng văn bản và nêu rõ lý do theo quy định tại Khoản 2 Điều này.c) Trường hợp đơn vị sự nghiệp công lập đơn phương chấm dứt hợp đồng làm việc với viên chức quy định tại Điểm c Khoản 1 Điều này và đồng thời giải quyết chế độ thôi việc cho viên chức theo quy định tại Nghị định này.”
Trường hợp viên chức muốn chấm dứt HĐ làm việc trước thời hạn đúng quy định của pháp luật buộc phải căn cứ vào một trong hai trường hợp sau:
Thứ nhất, viên chức có đơn tự nguyện xin thôi việc và gửi trực tiếp tới cá nhân có thẩm quyền giải quyết. Khi tiếp nhận đơn, nếu viên chức không thuộc một trong các trường hợp quy định tại Khoản 2 Điều 38 Nghị định 29/2012/NĐ – CP và đồng ý thì trong thời hạn 20 ngày làm việc kể từ ngày nhận thì người đứng đầu đơn vị ra quyết định chấm dứt hợp đồng hoặc trả lời bằng văn bản cho NLĐ lý do không đống ý.
Vậy, bạn có quyền gửi đơn tự nguyện xin thôi việc tới người đứng đầu đơn vị để được giải quyết.
Thứ hai, việc chức đơn phương chấm dứt theo quy định tại Khoản 4, Khoàn 5 Điều 29 Luật viên chức 2010:
Điều 29. Đơn phương chấm dứt hợp đồng làm việc
“…4. Viên chức làm việc theo hợp đồng làm việc không xác định thời hạn có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng nhưng phải thông báo bằng văn bản cho người đứng đầu đơn vị sự nghiệp công lập biết trước ít nhất 45 ngày; trường hợp viên chức ốm đau hoặc bị tai nạn đã điều trị 06 tháng liên tục thì phải báo trước ít nhất 03 ngày.5. Viên chức làm việc theo hợp đồng làm việc xác định thời hạn có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng trong các trường hợp sau:a) Không được bố trí theo đúng vị trí việc làm, địa điểm làm việc hoặc không được bảo đảm các điều kiện làm việc đã thỏa thuận trong hợp đồng làm việc;b) Không được trả lương đầy đủ hoặc không được trả lương đúng thời hạn theo hợp đồng làm việc;c) Bị ngược đãi; bị cưỡng bức lao động;d) Bản thân hoặc gia đình thật sự có hoàn cảnh khó khăn không thể tiếp tục thực hiện hợp đồng;đ) Viên chức nữ có thai phải nghỉ việc theo chỉ định của cơ sở chữa bệnh;e) Viên chức ốm đau hoặc bị tai nạn đã điều trị từ 03 tháng liên tục mà khả năng làm việc chưa hồi phục”.
Do các bên ký kết HĐLV xác định thời hạn nên muốn đơn phương chấm dứt hợp đồng đúng Luật thì bạn phải thuộc một trong các trường hợp quy định tại Khoản 5 Điều 29 nêu trên. Trường hợp không có căn cứ đơn phương, mặc dù báo trước 45 ngày vẫn xác định là đơn phương trái quy định và phải thực hiện các nghĩa vụ sau:
Điều 43 BLLĐ 2012 quy định nghĩa vụ của người lao động khi đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trái pháp luật:
“1. Không được trợ cấp thôi việc và phải bồi thường cho người sử dụng lao động nửa tháng tiền lương theo hợp đồng lao động.2. Nếu vi phạm quy định về thời hạn báo trước thì phải bồi thường cho người sử dụng lao động một khoản tiền tương ứng với tiền lương của người lao động trong những ngày không báo trước.3. Phải hoàn trả chi phí đào tạo cho người sử dụng lao động theo quy định tại Điều 62 của Bộ luật này”.Câu hỏi thứ ba: Về điều kiện đăng ký dự tuyển viên chức theo Luật viên chức 2010?
Điều 22. Điều kiện đăng ký dự tuyển
“1. Người có đủ các điều kiện sau đây không phân biệt dân tộc, nam nữ, thành phần xã hội, tín ngưỡng, tôn giáo được đăng ký dự tuyển viên chức:a) Có quốc tịch Việt Nam và cư trú tại Việt Nam;b) Từ đủ 18 tuổi trở lên. Đối với một số lĩnh vực hoạt động văn hóa, nghệ thuật, thể dục, thể thao, tuổi dự tuyển có thể thấp hơn theo quy định của pháp luật; đồng thời, phải có sự đồng ý bằng văn bản của người đại diện theo pháp luật;c) Có đơn đăng ký dự tuyển;d) Có lý lịch rõ ràng;đ) Có văn bằng, chứng chỉ đào tạo, chứng chỉ hành nghề hoặc có năng khiếu kỹ năng phù hợp với vị trí việc làm;e) Đủ sức khoẻ để thực hiện công việc hoặc nhiệm vụ;g) Đáp ứng các điều kiện khác theo yêu cầu của vị trí việc làm do đơn vị sự nghiệp công lập xác định nhưng không được trái với quy định của pháp luật.2. Những người sau đây không được đăng ký dự tuyển viên chức:a) Mất năng lực hành vi dân sự hoặc bị hạn chế năng lực hành vi dân sự;b) Đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự; đang chấp hành bản án, quyết định về hình sự của Tòa án; đang bị áp dụng biện pháp xử lý hành chính đưa vào cơ sở chữa bệnh, cơ sở giáo dục, trường giáo dưỡng”.
Trường hợp viên chức đơn phương chấm dứt HĐ làm việc không phải là căn cứ hạn chế quyền đăng ký thi tuyển. Vậy, nếu kết quả thi tuyển phù hợp với yêu cầu đặt ra thì đơn vị sự nghiệp có nghĩa vụ phải gửi thông báo trúng tuyển, và tiến hành ký kết hợp đồng làm việc mới.
Câu hỏi thứ 2 – Làm việc tại đơn vị sự nghiệp là viên chức hay người lao động?
E hiện đang công tác tại ban quản lý dự án các công trình xây dựng huyện, e vào lam nam 2014 ky họp đồng 1 năm, năm 2015 e ký họp đồng dài hạn, vị trí việc làm là kế toán hưởng lương bằng đại học. Cơ quan e la đơn vị sự nghiệp được giao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm, tự thu 100%, vậy e la viên chức hay người lao động? E đang trong thời gian nghỉ thai sản nhưng cơ quan có dự kiến cắt họp đồng với e, vậy cơ quan chấm dứt họp đồng với e thời gian nào là đúng? Cảm ơn!
Trả lời: Đối với yêu cầu hỗ trợ của chị chúng tôi tư vấn như sau:
Điều 2. Viên chức – Luật viên chức 2010 quy định như sau:Viên chức là công dân Việt Nam được tuyển dụng theo vị trí việc làm, làm việc tại đơn vị sự nghiệp công lập theo chế độ hợp đồng làm việc, hưởng lương từ quỹ lương của đơn vị sự nghiệp công lập theo quy định của pháp luật.
Căn cứ quy định trên, nếu chị là viên chức thì chị sẽ phải trải qua kỳ thi tuyển viên chức hoặc xét tuyển viên chức, sau khi kết thúc thời gian tập sự chị sẽ được ký hợp đồng làm việc.
Trường hợp chị được đơn vị ký Hợp đồng lao động xác định thời hạn 1 năm sau đó là hợp động lao động không xác định thời hạn, thì chị là người lao động làm việc theo HĐLĐ tại đơn vị sự nghiệp công lập.
Về vấn đề chấm dứt hợp đồng khi chị đang trong thời gian nghỉ việc hưởng chế độ thai sản, dù chị là người lao động hay viện chức thì khi đơn vị muốn đơn phương chấm dứt hợp đồng với chị đều phải có căn cứ theo quy định của pháp luật. Nếu đơn vi đơn phương chấm dứt hợp đồng với chị mà không tuân thủ các điều kiện mà pháp luật yêu cầu thì đơn vị có thể sẽ phải bồi thường cho chị về hành vi đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động/hợp đồng làm việc trái pháp luật.
Cụ thể, chị tham khảo bài viết có nội dung tương tự như sau: