Cập nhật nội dung chi tiết về Tìm Hiểu Văn Bản: Tôi Đi Học – Thanh Tịnh mới nhất trên website Athena4me.com. Hy vọng thông tin trong bài viết sẽ đáp ứng được nhu cầu ngoài mong đợi của bạn, chúng tôi sẽ làm việc thường xuyên để cập nhật nội dung mới nhằm giúp bạn nhận được thông tin nhanh chóng và chính xác nhất.
Trong cuộc đời mỗi con người, những kỷ niệm thời học trò thường được lưu giữ lâu bền trong trí nhớ. Đặc biệt là những kỷ niệm về buổi đến trường đầu tiên. Tôi đi học của Thanh Tịnh là một truyện ngắn xuất sắc đã thể hiện một cách xúc động tâm trạng hồi hộp, bỡ ngỡ của nhân vật tôi, chú bé được mẹ đưa đến trường vào học lớp năm trong ngày tựu trường.
I. Những nét chính về tác giả – tác phẩm
1. Tác giả
Thanh Tịnh (1911 – 1988), ông sinh ra ở bên bờ sông Hương, ngoại vi thành phố Huế. Yếu tố này có ảnh hưởng rất lớn đến hồn thơ Thanh Tịnh.
Phong cách nghệ thuật: Thơ văn của Thanh Tịnh khai thác và thể hiện những vẻ đẹp trong sáng, đằm thắm: vẻ đẹp của tâm hồn.
Sự nghiệp văn học: Thử ngòi bút trên rất nhiều thể loại. Có sở trường và đóng góp nhất vẫn là thể loại truyện ngắn.
2. Tác phẩm
a. Xuất xứ: Trích trong tập truyện “Quê mẹ” – 1941. Tác phẩm gắn liền với cuộc đời Thanh Tịnh và trở thành một dấu ấn quan trọng trong hành trình nghệ thuật của ông.
b. Chủ đề: Tập trung thể hiện những trạng thái cảm xúc tinh tế, sâu sắc và rất đỗi thiết tha của tuổi học trò, gắn liền với ngày khai trường đầu tiên.
c. Phương thức biểu đạt: Được viết theo phương thức tự sự, có sự kết hợp với các yếu tố miêu tả, biểu cảm.
d. Bố cục:
– phần 1: Từ đầu … ngọn núi: Cảm nhận của tôi trên đường tới trường
– Phần 2: tiếp theo… nghỉ cả ngày nữa: Cảm nhận của tôi lúc ở sân trường
– Phần 3: Còn lại: Cảm nhận của tôi trong lớp học.
II. Trọng tâm kiến thức
1. Cảm nhận của tôi trên đường tới trường
* Bối cảnh hồi tưởng:
– Thời gian: Cuối thu
– Thiên nhiên: Lá rụng nhiều; mây bàng bạc
– Cảnh sinh hoạt: Mấy em bé rụt rè cùng mẹ đến trường.
– Không gian: Trên con đường dài và hẹp
* Kỷ niệm trên đường tới trường:
– Hoàn cảnh:
+ Một buổi sớm mai đầy sương thu và gió lạnh.
+ Đi trên con đường dài và hẹp
Mùa thu nào mà chả có sương có gió, con đường làng bao đời nay vẫn dài, vẫn hẹp như vậy, tại sao nhân vật tôi lại nhớ kỹ, nhớ tỷ mỉ đến vậy. Bởi vì những cái thân quen hàng ngày đã bỗng chốc hoàn toàn thay đổi. Bởi tự trong chính lòng cậu đã có một sự thay đổi lớn: Hôm nay tôi đi học.
*Những thay đổi:
Mọi thứ đều thay đổi: từ con đường làng đến cảnh vật xung quanh.
Hôm nay không bơi qua sông để đi thả diều, để đi chơi cùng chúng bạn nữa, tôi đã dần khôn lớn, trưởng thành.
2. Cảm nhận của “tôi” lúc ở sân trường
– Quang cảnh:
+ Đông vui và tấp nập: Sân trường hôm nay dày đặc người, ai cũng quần áo gọn gẽ, gương mặt thì tươi vui.
– Thầy hiệu trưởng điểm danh và dặn dò những học sinh mới:
+ Chúng hồi hộp, tim như ngừng đập trong khoảnh khắc chờ đợi, tên mình được đọc lên.
+ Giật mình, lúng túng khi thầy hiệu trưởng gọi đến tên mình.
+ Không ai dám lên tiếng trả lời thầy khi thầy hiệu trưởng hỏi đã nắm vững thông tin chưa?
+ Bị mọi người tập trung quan sát, lũ học trò trở nên bối rối, lúng túng hơn bao giờ hết.
– Khi xếp hàng vào lớp:
+ Chân thấy nặng nề, không ai dám cất bước.
+ Ngoái lại đầy lưu luyến.
+ Một số cô bé, cậu bé thì ôm mặt khóc.
+ Nhân vật tôi như phản xạ, quay lại, ôm mẹ và gục vào lòng mẹ mà khóc
3. Tâm trạng của nhân vật tôi trong lớp học
– Lớp học là cả một thế giới xa lạ, khác biệt, cách biệt với thế giới bên ngoài khung cửa: mùi lạ, những bức hình lạ, người bạn mới tí hon đang ngồi cùng bàn với mình… cái gì cũng lạ lạ và hay hay.
– Cái cảm giác xa lạ và sợ hãi nhanh chóng bị xua đi mà thay vào đó là cảm giác hay hay, thích thích. Những đồ vật kia, những bàn, những ghế như là của riêng mình. Tất cả trở nên gần gũi và quen thuộc. Sự thay đổi nhanh đến ngạc nhiên.
– Ngoài kia khung cửa sổ: một con chim rụt rẻ hót vài tiếng rồi cất cánh bay, tạo lên một liên tưởng thú vị. Đó là những cô bé, cậu bé cũng như những chú chim non đã vượt qua những lo lắng, rụt rè để tuung cánh bay vào bầu trời tri thức.
4. Những nhân vật khác trong câu chuyện
4.1. Nhân vật người mẹ
– Mẹ nắm tay con, dắt con đến trường.
– Mẹ đã chuẩn bị cho con rất kỹ càng, chu đáo để con có đủ sách, vở, bút, áo, quần để con được đến lớp, không thua kém bạn bè.
– Âu yến trả lời những thắc mắc của con.
– Mẹ vỗ về, an ủi con, vuốt nhẹ mái tóc con rồi đẩy nhẹ phía lưng con để con thêm động lực bước vào đời.
4.2. Nhân vật thầy hiệu trưởng
– Giọng nói thì rất khẽ, dịu dàng.
– Dành cho học sinh những ánh nhìn ân cần, hiền hậu.
– Thầy an ủi, động viên, dặn dò bởi thầy rất hiểu tâm lý của học trò.
4.3. Nhân vật thầy giáo trẻ
– Đón chào các em bằng một nụ cười rất tươi. Trong nụ cười đó có cả sự độ lượng và yêu thương trong đó.
III. Tổng kết
1. Nội dung:
Văn bản Tôi đi học kể về một trang đời gần gũi mà thiêng liêng, đó là kỉ niệm buổi tựu trường đầu tiên với tâm trạng bỡ ngỡ, những cảm xúc mới mẻ, những ấn tượng không quên về trường lớp, thầy cô và bạn bè.
2. Nghệ thuật
Nghệ thuật khắc họa tâm lý nhân vật.
Với những hình ảnh so sánh vừa độc đáo, vừa gần gũi, trong sáng, dịu dàng diễn tả mọi cung bậc tình cam tinh tế nhất của con người.
Có sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa tự sự, miêu tả và biểu cảm, trong đó yếu tố biểu cảm đóng vai trò đặc biệt quan trọng.
IV. Luyện tập
Tìm 5 câu có sử dụng biện pháp so sánh trong bài?
2. Viết bài văn ngắn ghi lại ấn tượng của em trong buổi đến khai giảng lần đầu tiên.
Tôi Đi Học (Thanh Tịnh)
Nội dung bài Tôi đi học
Hằng năm cứ vào cuối thu, lá ngoài đường rụng nhiều và trên không có những đám mây bàng bạc, lòng tôi lại nao nức những kỉ niệm mơn man của buổi tựu trường.
Tôi quên thế nào được những cảm giác trong sáng ấy nảy nở trong lòng tôi như mấy cành hoa tươi mỉm cười giữa bầu trời quang đãng.
Những ý tưởng ấy tôi chưa lần nào ghi lên giấy, vì hồi ấy tôi không biết ghi và ngày nay tôi không nhớ hết. Nhưng mỗi lần thấy mấy em nhỏ rụt rè núp dưới nón mẹ lần đầu tiên đi đến trường, lòng tôi lại tưng bừng rộn rã. Buổi mai hôm ấy, một buổi mai đầy sương thu và gió lạnh, mẹ tôi âu yếm nắm tay tôi dẫn đi trên con đường làng dài và hẹp. Con đường này tôi đã quen đi lại lắm lần, nhưng lần này tự nhiên thấy lạ. Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi, vì chính lòng tôi đang có sự thay đổi lớn: hôm nay tôi đi học.
Tôi không lội qua sông thả diều như thằng Quý và không đi ra đồng nô đùa như thằng Sơn nữa.
Trong chiếc áo vải dù đen dài tôi cảm thấy mình trang trọng và đứng đắn. Dọc đường thấy mấy cậu nhỏ trạc bằng tuổi tôi áo quần tươm tất, nhí nhảnh gọi tên nhau hay trao sách vở cho nhau xem mà tôi thèm. Hai quyển vở mới đang ở trên tay tôi đã bắt đầu thấy nặng.
Tôi bặm tay ghì thật chặt, nhưng một quyển vở cũng xệch ra và chênh đầu chúi xuống đất. Tôi xóc lên và nắm lại cẩn thận. Mấy cậu đi trước ôm sách vở nhiều lại kèm cả bút thước nữa. Nhưng mấy cậu không để lộ vẻ khó khăn gì hết.
Tôi muốn thử sức mình nên nhìn mẹ tôi:– Mẹ đưa bút thước cho con cầm.
Mẹ tôi cúi đầu nhìn tôi với cặp mắt thật âu yếm:– Thôi để mẹ cầm cũng được.
Tôi có ngay cái ý nghĩ vừa non nớt vừa ngây thơ này: chắc chỉ người thạo mới cầm nổi bút thước.
Ý nghĩ ấy thoáng qua trong trí tôi nhẹ nhàng như một làn mây lướt ngang trên ngọn núi.
Trước sân trường làng Mĩ Lí dày đặc cả người. Người nào áo quần cũng sạch sẽ, gương mặt cũng vui tươi và sáng sủa.
Trước đó mấy hôm, lúc đi ngang qua làng Hoà An bẫy chim quyên với thằng Minh, tôi có ghé lại trường một lần. Lần ấy trường đối với tôi là một nơi xa lạ. Tôi đi chung quanh các lớp để nhìn qua cửa kính mấy bản đồ treo trên tường. Tôi không có cảm tưởng nào khác là nhà trường cao ráo và sạch sẽ hơn các nhà trong làng.
Nhưng lần này lại khác. Trước mắt tôi trường Mĩ Lí trông vừa xinh xắn vừa oai nghiêm như cái đình làng Hoà Ấp. Sân nó rộng, mình nó cao hơn trong những buổi trưa hè đầy vắng lặng. Lòng tôi đâm ra lo sợ vẩn vơ.
Cũng như tôi, mấy cậu học trò mới bỡ ngỡ đứng nép bên người thân, chỉ dám nhìn một nửa hay dám đi từng bước nhẹ. Họ như con chim con đứng bên bờ tổ, nhìn quãng trời rộng muốn bay, nhưng còn ngập ngừng e sợ. Họ thèm vụng và ước ao thầm được như những người học trò cũ, biết lớp, biết thầy để khỏi phải rụt rè trong cảnh lạ.
Sau một hồi trống thúc vang dội cả lòng tôi, mấy người học trò cũ đến sắp hàng dưới hiên rồi đi vào lớp. Cảm thấy mình chơ vơ là lúc này. Vì chung quanh là những cậu bé vụng về lúng túng như tôi cả. Các cậu không đi. Các cậu chỉ theo sức mạnh kéo dìu các cậu tới trước. Nói các cậu không đứng lại càng đúng hơn nữa, hai chân các cậu cứ dềnh dàng mãi. Hết co lên một chân, các cậu lại duỗi mạnh như đá một quả ban tưởng tượng. Chính lúc này toàn thân các cậu cũng đang run run theo nhịp bước rộn ràng trong các lớp.
Ông đốc trường Mĩ Lí cho gọi mấy cậu học trò mới đến đứng trước lớp ba. Trường làng nhỏ nên không có phòng riêng của ông đốc. Trong lúc ông ta đọc tên từng người, tôi cảm thấy như quả tim tôi ngừng đập. Tôi quên cả mẹ tôi đứng sau tôi. Nghe gọi đến tên, tôi tự nhiên giật mình và lúng túng.
Sau khi đọc xong mấy mươi tên đã viết sẵn trên mảnh giấy lớn, ông đốc nhìn chúng tôi nói sẽ:– Thế là các em được vào lớp năm. Các em phải cố gắng học để thầy mẹ được vui lòng và để thầy dạy các em được sung sướng. Các em đã nghe chưa? (Các em đều nghe nhưng không em nào dám trả lời. Cũng may đã có một tiếng dạ ran của phụ huynh đáp lại.)
Ông đốc nhìn chúng tôi với cặp mắt hiền từ và cảm động. Mấy cậu học trò trong lớp ba cũng đua nhau quay đầu nhìn ra. Và ngoài đường cũng có mấy người đứng dừng lại để nhìn vào. Trong những phút này chúng tôi được người ta ngắm nhìn nhiều hơn hết. Vì vậy đã lúng túng chúng tôi càng lúng túng hơn.
Ông đốc lấy cặp kính trắng xuống rồi nói:– Thôi, các em lên đứng đây sắp hàng để vào lớp.
Tôi cảm thấy sau lưng tôi có một bàn tay dịu dàng đẩy tôi tới trước. Nhưng người tôi lúc ấy tự nhiên nặng nề một cách lạ. Không giữ được chéo áo hay cánh tay người thân, vài ba cậu đã từ từ bước lên đứng dưới hiên lớp. Các cậu lưng lẻo nhìn ra sân, nơi mà những người thân đang nhìn các cậu với cặp mắt lưu luyến. Một cậu đứng đầu ôm mặt khóc. Tôi bất giác quay lưng lại rồi dúi đầu vào lòng mẹ tôi nức nở khóc theo. Tôi nghe sau lưng tôi, trong đám học trò mới, vài tiếng thút thít đang ngập ngừng trong cổ. Một bàn tay quen nhẹ vuốt mái tóc tôi.
Ông đốc tươi cười nhẫn nại chờ chúng tôi.– Các em đừng khóc. Trưa nay các em được về nhà cơ mà. Và ngày mai lại được nghỉ cả ngày nữa.
Sau khi thấy hai mươi tám cậu học trò sắp hàng đều đặn dưới hiên trường, ông đốc liền ra dấu cho chúng tôi đi vào lớp năm. Một thầy trẻ tuổi, gương mặt tươi cười, đang đón chúng tôi trước cửa lớp. Trong thời thơ ấu tôi chưa lần nào thấy xa mẹ tôi như lần này. Tôi cũng lấy làm lạ.
Vì có những hôm đi chơi suốt cả ngày với chúng bạn ở đồng làng Lê Xá, lòng tôi vẫn không cảm thấy xa nhà hay xa mẹ tôi chút nào hết.
Một mùi hương lạ xông lên trong lớp. Trông hình gì treo trên tường tôi cũng thấy lạ và hay hay. Tôi nhìn bàn ghế chỗ tôi ngồi rất cẩn thận rồi tự nhiên lạm nhận là vật riêng của mình. Tôi nhìn người bạn tí hon ngồi bên tôi, một người bạn tôi chưa hề quen biết, nhưng lòng tôi vẫn không cảm thấy sự xa lạ chút nào. Sự quyến luyến tự nhiên và bất ngờ quá đến tôi cũng không dám tin có thật.
Một con chim con liệng đến đứng trên bờ cửa sổ, hót mấy tiếng rụt rè rồi vỗ cánh bay cao.
Tôi đưa mắt thèm thuồng nhìn theo cánh chim. Một kỉ niệm cũ đi bẫy chim giữa cánh đồng lúa hay bên bờ sông Viêm sống lại đầy rẫy trong trí tôi. Nhưng tiếng phấn của thầy tôi gạch mạnh trên bảng đen đã đưa tôi về cảnh thật.
Tôi vòng tay lên bàn chăm chỉ nhìn thầy viết và lẩm nhẩm đánh vần đọc:
Những kiến thức trọng tâm bạn cần ghi nhớ:
Tìm hiểu chung
Tác giả Thanh Tịnh
– Thanh Tịnh (1911- 1988)
– Tên thật là: Trần Văn Ninh.
– Quê quán: Huế.
– Các tác phẩm: Hận chiến trường, quê mẹ, ngậm ngải tìm trầm, những giọt nước biển…. → Sáng tác của Thanh Tịnh toát lên vẻ đẹp dằm thắm, tình cảm êm diu, trong trẻo, nhẹ nhàng, sâu lắng.
Năm 2007, Ông được tặng giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật.
Tác phẩm Tôi đi học
– “Tôi đi học” in trong tập “Quê mẹ” xuất bản 1941.
Phần 1: Từ đầu đến “tôi đi học”: Khởi nguồn của nỗi nhớ
Phần 2: Tiếp theo đến “Trên ngọn núi”: Tâm trạng và cảm giác của nhân vật tôi trên đường đến trường
Phần 3: Tiếp theo đến “chút nào hết”: Tâm trạng và cảm xúc của nhân vật tôi khi đứng trong sân trường và phải tời tay mẹ để vào lớp học
Phần 4: Còn lại: Tâm trạng của nhân vật Tôi khi vào lớp và đón nhận giờ học đầu tiên.
Tìm hiểu chi tiết
Khởi nguồn nỗi nhớ
Thời điểm gợi nhớ: Cuối thu – ngày khai trường
– Quang cảnh:
+ Lá rụng nhiều, những đám mây bàng bạc
+ Mấy em bé rụt rè cùng mẹ đến trường
– Tâm trạng của nhân vật tôi khi nhớ lại kỉ niệm tựu trường: Náo nức, mơn man, tưng bừng, rộn rã → những từ láy có tính biểu cảm cao diễn tả sâu sắc, cụ thể, độc đáo những cảm xúc trong sáng, nảy nở trong lòng
Cảm xúc của nhân vật tôi trong buổi tựu trường đầu tiên
– Khi cùng mẹ đi trên đường tới trường
+ Có sự thay đổi lớn trong lòng
+ Thấy mình lớn lớn, nhận thức nghiêm túc hơn
+ Cảm thấy trang trọng, đứng đắn với bộ quần áo mới, vở mới
+ Muốn được chững chạc
– Tâm trạng và cảm giác của nhân vật tôi khi đứng giữa sân trường
+ Cảm thấy mình bé nhỏ so với trường
+ Lo sợ, ngập ngừng và thầm mong được như học trò cũ
+ Khi xếp hàng: chơ vơ, muốn bước nhanh mà toàn thân cứ run, dềnh dàng chân co, chân duỗi
→ Những cảm xúc tự nhiên, rất đáng nhớ, đáng yêu
– Cảm giác và tâm trạng của nhân vật tôi khi ngồi vào bàn học đón tiết học đầu tiên
+ Cái gì cũng cảm giác lạ, hay thấy cái gì cũng thân thiết và gần gũi, vừa ngỡ ngàng, vừa tự tin → có sự thay đổi lớn trong tâm trí nhân vật
+ Hình ảnh gợi nhớ những ngày trẻ thơ chơi bơi hoàn toàn đã chấm dứt, bước sang một giai đoạn mới: làm người lớn → hình ảnh có ý nghĩa tượng trưng
+ Hình ảnh “dòng chữ của thầy trên bảng” thể hiện niềm tự hào, gợi ra những cảm xúc đẹp, đáng nhớ về một thời niên thiếu: tôi đi học
→ những tình cảm, cảm xúc đáng nhớ, đáng trân trọng và lưu giữ trong tâm hồn mỗi người.
– Cảm nhận về thái độ, cử chỉ của người lớn đối với các em trong lần đầu tiên đi học
+ Phụ huynh: Chuẩn bị ân cần, chu đáo → lo lắng, hồi hộp cùng các em
+ Thầy giáo: vui vẻ, giàu tình yêu thương
+ Ông Đốc: từ tốn, bao dung
→ quan tâm, chăm sóc chu đáo cho những học trò bé bỏng ⇒ đem đến sự ấm áp, giúp các em tự tin, vững vàng hơn
Nội dung và Nghệ thuật Tôi đi học
Nội dung: Những rung động tinh tế, những kỉ niệm trong sáng của tuổi học trò trong buổi tựu trường đầu tiên
Nghệ thuật
– Hình ảnh so sánh giàu gợi cảm
– Truyện bố cục theo dòng hồi tưởng, cảm nghĩ của nhân vật tôi theo trình tự thời gian
– So sánh kết hợp hài hòa giữa kể và tả, với bộc lộ tâm trạng, cảm xúc
Gợi ý trả lời các câu hỏi trang 9 sách giáo khoa Ngữ văn 8 tập 1. Mong rằng nội dung này sẽ hỗ trợ bạn hoàn thành soạn bài Tôi đi học tốt hơn:
Câu 1 (trang 9 SGK Ngữ văn 8 tập 1)
– Những điều gợi về buổi tựu trường đầu tiên: cuối thu lá rụng, mây bàng bạc, mấy em nhỏ rụt rè núp dưới nón mẹ.
– Những kỉ niệm diễn tả theo trình tự thời gian (hiện tại → quá khứ), không gian (trên đường đến trường → sân trường Mĩ Lí → trong lớp học) và trình tự diễn biến tâm trạng nhân vật.
Câu 2 (trang 9 SGK Ngữ văn 8 tập 1)
Những hình ảnh, chi tiết chứng tỏ tâm trạng hồi hộp, cảm giác bỡ ngỡ của nhân vật “tôi”:
– Con đường, cảnh vật trên đường vốn rất quen nhưng lần này tự nhiên thấy lạ, nhân vật “tôi” cảm thấy có sự thay đổi lớn trong lòng mình.
– Nhân vật “tôi” cảm thấy trang trọng và đứng đắn trong chiếc áo vải dù đen dài, cùng mấy quyển vở mới trên tay.
– Cẩn thận, nâng niu mấy quyển vở, lúng túng muốn thử sức nên xin mẹ được cầm cả bút, thước như các bạn khác.
– Ngạc nhiên thấy sân trường hôm nay dày đặc cả người, ai cũng ăn mặc sạch sẽ, gương mặt tươi vui và sáng sủa.
– Ngôi trường vừa xinh xắn vừa oai nghiêm khác thường. Nhân vật “tôi” cảm thấy mình bé nhỏ, do đó lo sợ vẩn vơ.
– Giật mình và lúng túng khi nghe gọi đến tên mình.
– Càng cảm thấy sợ khi sắp phải rời bàn tay dịu dàng của mẹ.
– Nghe những tiếng khóc của bạn, cảm thấy bước vào thế giới khác, xa lạ.
– Vừa ngỡ ngàng, vừa tự tin khi bước vào giờ học đầu tiên.
Câu 3 (trang 9 SGK Ngữ văn 8 tập 1)
– Ông đốc là một người lãnh đạo nhà trường rất hiền từ, nhân ái.
– Thầy giáo trẻ niềm nở, tươi cười đón nhận học sinh lớp mới.
– Các bậc phụ huynh đều chuẩn bị chu đáo cho con em mình trong buổi tựu trường đầu tiên, đều trân trọng dự buổi khai giảng và hồi hộp cùng các em.
Câu 4 (trang 9 SGK Ngữ văn 8 tập 1)
Những hình ảnh so sánh được nhà văn sử dụng trong truyện ngắn rất sinh động, rất đặc sắc:
– Ý nghĩ ấy thoáng qua trong trí tôi nhẹ nhàng như một làn mây lướt ngang trên ngọn núi.
– Trước mắt tôi, trường Mĩ Lí trông vừa xinh xắn, vừa oai nghiêm như cái đình làng Hoà Ấp.
– Họ như những con chim con đứng bên bờ tổ nhìn quãng trời rộng muốn bay, những con ngập ngừng e sợ.
Câu 5 (trang 9 SGK Ngữ văn 8 tập 1)
Đặc sắc nghệ thuật của truyện ngắn Tôi đi học là sử dụng các hình thứ nhân hoá và so sánh đầy thi vị, giọng văn nhẹ nhàng, trong sáng gợi cảm.
– Chất thơ của truyện toả ra từ thái độ, cử chỉ, gương mặt và lời nói của mỗi người rất tinh tế, gợi cảm. Chất thơ toát ra từ lòng người mẹ hiền thương yêu con. Đã mất lần tác giả tra bàn tay của người mẹ.
– Truyện được cấu tạo theo dòng hồi tưởng, mạch truyện phát triển theo trình tự thời gian và cảm nghĩ chân thành của nhân vật “tôi”.
– Trong truyện, có sự phối hợp nhuần nhuyễn giữa các phương thức kể và tả. Điều đó giúp cho cảm xúc, tâm trạng của nhân vật được thể hiện một cách tự nhiên, hợp lí.
Sức cuốn hút của tác phẩm được tạo nên từ:
– Tình huống truyện.
– Ý nghĩ ngây thơ của nhân vật “tôi”.
– Hình ảnh thiên nhiên, ngôi trường và những nhân vật khác qua lời kể của nhân vật “tôi”.
Luyện tập
Phát biểu cảm nghĩ của em về dòng cảm xúc của nhân vật “tôi” trong truyện ngắn Tôi đi học.
Dòng cảm xúc của nhân vật “tôi” trong truyện thật tự nhiên, chân thật và hồn nhiên, khơi gợi kí ức mỗi người. Đó là cảm xúc bồi hồi, xúc động trước thiên nhiên, con người trong một ngày đặc biệt.
Viết bài văn ngắn ghi lại ấn tượng của em trong buổi đến trường khai giảng lần đầu tiên.
Buổi khai giảng đầu tiên của tôi, ông chở tôi trên chiếc xe đạp cũ tới trường, đường phố cảnh vật rực rỡ, cổng trường màu sắc rung rinh những lá cờ xanh, đỏ, vàng chào đón. Tôi ngỡ ngàng trước cái cổng cao lớn mà ngày nào tôi cũng đi qua, đến hôm nay tôi mới thấy nó đẹp đến thế. Chúng bạn hàng ngày tôi vẫn cùng bắn bi, bắt ve sầu nay cũng tươm tất áo mũ như tôi đến trường mới. Ngày khai trường đầu tiên của tôi. Ôi sao tôi quên được ngày lễ trọng đại ấy. Tôi đã trở thành cậu bé lớp Một. Ông bế tôi xuống chiếc xe đạp, tươi cười cặp mắt nhăn nhúm khẽ động đậy. Cháu nhìn xem, trường của cháu đấy. Ông từ từ dắt tay tôi vào sân trường mà những tà áo dài thướt tha đi lại. Cô giáo tôi, người gầy gầy, xếp chúng tôi thành một hàng dọc, chỉn chu từng đứa trẻ đứng thẳng hàng. Ông tôi đứng đằng xa kia, cười hiền hậu, tôi muốn khóc quá, chưa bao giờ tôi đứng một mình giữa những người bạn mới mà không có ông hay mẹ bên cạnh… Những cảm xúc ấy, có lẽ, chẳng bao giờ tôi quên được.
1. Bố cục bài Tôi đi học gồm mấy phần
Bố cục bài Tôi đi học gồm 3 phần
– Phần 1 : Từ đầu … trên ngọn núi :Tâm trạng nao nức về kỉ niệm của buổi tự trường đầu tiên.– Phần 2 : Tiếp … tôi cũng lấy làm lạ : Khung cảnh sân trường làng Mĩ Lí ngày khai trường.– Phần 3 : Phần còn lại : Cảm xúc nhân vật “tôi” khi vào lớp.
2. Văn bản Tôi đi học thuộc thể loại gì?
Văn bản Tôi đi học thuộc thể loại truyện ngắn.
3. Phương thức biểu đạt của văn bản Tôi đi học?
Phương thức biểu đạt của văn bản Tôi đi học là tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm
4. Nhân vật chính trong văn bản” Tôi đi học” là ai?
Nhân vật chính trong văn bản” Tôi đi học” là Nhân vật “tôi”
5. Chủ đề của văn bản “Tôi đi học” nằm ở phần nào?
Chủ đề của văn bản “Tôi đi học” nằm ở phần nhan đề của văn bản, quan hệ giữa các phần của văn bản và các từ ngữ, câu then chốt trong văn bản
6. Nhân vật chính trong văn bản” Tôi đi học” được miêu tả chủ yếu ở phương diện nào?
Nhân vật chính trong văn bản” Tôi đi học” được miêu tả chủ yếu ở phương diện tâm trạng
Chúc các em học tốt!
Soạn Bài Tôi Đi Học ( Thanh Tịnh )
Hướng dẫn soạn bài tôi đi học chi tiết.
Gợi ý trả lời câu hỏi trang 9 sách giáo khoa:
Đọc hiểu Tôi đi học
Câu 1 – Trang 9 SGK
Những gì đã gợi lên trong lòng nhân vật “tôi” kỉ niệm về buổi tựu trường đầu tiên? Đọc toàn bộ truyện ngắn, em thấy những kỉ niệm này được nhà văn diễn tả theo trình tự nào?
Trả lời
– Những điều gợi lên kỉ niệm về buổi tựu trường đầu tiên của nhân vật tôi:
Mỗi tâm hồn sẽ có một kí ức riêng, và cũng sẽ có những tác nhận riêng đánh thức kí ức ấy sống dậy. Với nhà văn Thanh Tịnh tác nhân để đánh thức kỉ niệm buổi tựu trường đầu tiên của ông đó là:
– “Hằng năm cứ vào cuối thu (1), lá ngoài đường rụng (2) nhiều và trên không có những đám mây bàng bạc (3) lòng tôi lại náo nức những kỉ niệm mơn man của buổi tựu trường. Mấy em nhỏ rụt rè núp dưới nón mẹ (4)”
1, 2, 3, 4 đó là những tín hiệu báo rằng ngày tựu trường đã đến gợi nhớ đến ngày tôi đi học đầu tiên trong cuộc đời. Những câu văn ngân nga, trầm bổng, bâng khuâng chất đầy kỉ niệm.
– Trình tự miêu tả: Theo trình tự thời gian, không gian và có một trình tự khác nữa theo diễn biến tâm trạng của nhân vật tôi trong buổi sáng tựu trường.
– Trình tự thời gian: Cảm xúc được khơi nguồn từ hiện tại khi nhân vật “tôi” đã trưởng thành sau đó dẫn về quá khứ tuổi thơ khi nhân vật “tôi” trong ngày đầu tiên đi học.
+ Trình tự không gian:
* Không gian trên con đường đến trường
* Không gian ở sân trường Mĩ Lí
* Không gian ở trong lớp học.
+ Theo diễn biến tâm trạng: Lúc sáng sớm trên con đường làng với mẹ ➜ lúc cậu bé bước vào sân trường ➜ lúc nghe tiếng trống vào lớp ➜ lúc chờ đợi ông đốc học đọc tên ➜ lúc thầy giáo đón vào lớp ➜ lúc giờ học bắt đầu.
Câu 2 – Trang 9 SGK – Soạn bài Tôi đi học
Tìm những hình ảnh, chi tiết chứng tỏ tâm trạng hồi hộp, cảm giác bỡ ngỡ của nhân vật “tôi” khi cùng mẹ đi trên đường đến trường, khi nghe gọi tên và phải rời bàn tay mẹ cùng các bạn đi vào lớp, khi ngồi trong lớp đón giờ học đầu tiên.
Trả lời
Truyện chủ yếu tái hiện tâm trạng bỡ ngỡ, cảm giác hồi hộp của một chú bé lần đầu tiên trong đời được mẹ đưa đến trường đi học. Mạch chính của tác phẩm là dòng cảm xúc thiết tha tuôn trào và những biểu hiện tâm lí theo tiếng bước chân của nhân vật “tôi” từ khi cùng mẹ bước trên con đường làng tới trường tới lúc vào lớp học.
– Tâm trạng khi trên con đường làng:
+ Chi tiết hình ảnh:
* “Mẹ tôi âu yếm nắm tay tôi dẫn đi trên con đường làng dài và hẹp”
* “Con đường này tôi đã quen đi lại lắm lần, nhưng lần này tự nhiên thấy lạ. Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi, vì chính lòng tôi đang có sự thay đổi lớn: hôm nay tôi đi học.”
* “Trong chiếc áo vải dù đen dài tôi cảm thấy mình trang trọng và đứng đắn”
+ Ý nghĩa:
* Trong tâm hồn cậu bé một cái gì đó rất mới mẻ, lạ lùng từ cảnh vật cho đến lòng người, tất cả đều sự trang trọng, thiêng liêng của ngày đầu tiên được đi học trong cuộc đời – cảm giác hãnh diện háo hức.
* Những câu văn thể hiện sự bâng khuâng xao xuyến như những nốt nhạc lắng sâu vào hồn người, bởi vì lần đầu tiên đến trường là một sự kiện trọng đại của đời người.
– Tâm trạng khi đến trường Mỹ Lí
+ Chi tiết hình ảnh:
“Trước mắt tôi trường Mĩ Lí trông vừa xinh xắn vừa oai nghiêm như cái đình làng Hòa Ấp. Sân nó rộng, mình nó cao hơn trong những buổi trưa hè đây vắng lặng. lòng tôi đâm ra lo sợ vẩn vơ”
+ Ý nghĩa: Nhà văn đã diễn tả rất đúng tâm trạng ngỡ ngàng, cảm giác trước sự mới lạ về ngôi trường của cậu bé, khi mình được chính thức trở thành một thành viên của nó, sự rụt rè, nhút nhát của tuổi thơ.
– Tâm trạng khi nghe gọi tên mình và phải rời tay mẹ vào lớp:
+ Chi tiết hình ảnh:
* “Trong lúc ông đọc to tên từng người, tôi cảm thấy như quả tim tôi ngừng đập. Tôi quên cả mẹ tôi đứng sau tôi. Nghe gọi đến tên, tôi tự nhiên giật mình và lúng túng”
* “Tôi cảm thấy sau lưng tôi có một bàn tay dịu dàng đẩy tôi tới trước.”
* “Nhưng người tôi lúc ấy tự nhiên thấy nặng nề một cách lạ”.
* “Quay lưng lại rồi dúi đầu vào lòng mẹ tôi nức nở khóc”
* “Trong thời thơ ấu tôi chưa lần nào thấy xa mẹ tôi như lần này”
+ Ý nghĩa:
* Thể hiện tâm trạng lo sợ hồi hộp lúng túng sự hồn nhiên, trong sáng của tuổi thơ trong buổi tựu trường đầu tiên.
* Đỉnh cao của tâm trạng là khi nhân vật tôi phải rời tay mẹ để vào lớp, tiếng khóc như một phản ứng dây chuyền, nó vừa thể hiện niềm vui, nhưng chủ yếu là sự e sợ trước những khó khăn, thử thách phía trước. Cảm giác sợ hãi khi mình phải tự lập không còn chỗ dựa ở phía sau.
* Nhà văn đang giãi bày lòng mình thời thơ ấy một cách chân thực, cảm động
– Tâm trạng khi ngồi trong lớp đón giờ học đầu tiên
+ Chi tiết hình ảnh:
* “Một mùi hương lạ xông lên trong lớp. Trông hình gì treo trên tường tôi cũng thấy lạ và hay hay”.
“Nhìn bàn ghế chỗ tôi ngồi rất cẩn thận rồi tự nhiên lạm nhận là vật riêng của mình.”
* “Một người bạn tôi chưa hề quen biết, nhưng lòng tôi vẫn không cảm thấy xa lạ chút nào.”
* “Tôi đưa mắt thèm thuồng nhìn theo cánh chim…”
+ Ý nghĩa: Thể hiện một sự mới mẻ thích thú khi mới bước vào lớp học, cảm giác xốn xang, vừa lạ vừa quen với mọi vật, với người bạn ngồi bên.
* Hình ảnh ánh mắt nhìn theo cánh chim thèm thuồng có ý nghĩa đặc biệt đó là sự sang trang của cuộc đời, tạm biệt thế giới trẻ thơ nghịch ngợm, chỉ biết vui đùa, để bước vào thế giới của học đường hấp dẫn nhưng không kém phần gian khó. Với sự trang nghiêm: “Tôi đi học.”
Câu 3 – Trang 9 SGK – Soạn bài Tôi đi học
Em có cảm nhận gì về thái độ, cử chỉ của những người lớn (“ông đốc”, thầy giáo đón nhận học trò mới, các phụ huynh) đối với các em bé lần đầu đi học.
Trả lời
Thái độ cử chỉ của ông đốc học, thầy giáo và các phụ huynh:
– Chi tiết hình ảnh:
+ Các phụ huynh: “Mẹ tôi âu yếm nắm tay tôi… mẹ tôi cúi đầu nhìn tôi thật âu yếm… ai cũng chuẩn bị cho con mình áo quần sạch sẽ tiếng dạ ran của phụ huynh đáp lại ông đốc học.”
+ Ông đốc học: “ông đốc học nhìn chúng tôi với cặp mắt hiền từ và cảm động, giọng nói sẽ sàng căn dặn và động viên các em cố gắng học tập… Khi các em khóc giữ lấy chéo áo cánh tay người thân thì ông tươi cười nhẫn nại chờ chúng tôi.”
+ Thầy giáo: “Một thầy trẻ tuổi, gương mặt tươi cười, đang đón chúng tôi trước cửa lớp.”.
– Ý nghĩa: Tất cả mọi người từ phụ huynh, ông đốc học, thầy giáo trẻ ai ai cũng đều quan tâm, chuẩn bị cho các em giây phút tựu trường thật chu đáo, với thái độ rất dịu dàng, và vô cùng trân trọng.
* Sự quan tâm ấy vừa là trách nhiệm vừa là tấm lòng đã tạo nên môi trường giáo dục trong sáng, tính sư phạm mẫu mực chắp cánh nuôi dưỡng khích lệ tâm hồn trẻ thơ.
Để hiểu hơn về “ông đốc: bạn cũng đừng quên xem những bài văn nêu cảm nhận của em về nhân vật ông đốc trong truyện ngắn Tôi đi học hay đã được Đọc Tài Liệu sưu tầm và biên soạn
Câu 4 – Trang 9 SGK – Soạn bài Tôi đi học
Tìm và phân tích các hình ảnh so sánh được nhà văn sử dụng trong truyện ngắn.
Trả lời
Trong truyện ngắn, nhà văn Thanh Tịnh sử dụng rất nhiều biện pháp nghệ thuật để làm nên sức hấp dẫn của câu chuyện. Trong đó có sự đóng góp không nhỏ của biện pháp so sánh.
– So sánh thứ nhất:
+ ” Tôi quên thế nào được những cảm giác trong sáng ấy nảy nở trong lòng tôi như mấy cành hoa tươi mỉm cười giữa bầu trời quang đãng.”
+ Ý nghĩa: Biện pháp so sánh thể hiện tình cảm đẹp đẽ, trong sáng tinh khôi của cậu bé lần đầu đi học, không chỉ bầu trời nở hoa, mà lòng người cũng nở hoa.
– So sánh thứ hai:
+ ” Ý nghĩ ấy thoáng qua trong trí tôi nhẹ nhàng như một làn mây lướt ngang trên ngọn núi.”
+ Ý nghĩa: Đây là loại so sánh ngang bằng như vừa thể hiện tâm hồn mơ mộng của trẻ thơ lại vừa thể hiện sự thoảng qua nhanh chóng của ý nghĩ chợt đến, không làm bận tâm cậu bé.
– So sánh thứ ba:
+ “Cũng như tôi, mấy cậu học trò mới bỡ ngỡ đứng nép bên người thân, chỉ dám nhìn một nửa hay dám đi từng bước nhẹ. Họ như con chim non đứng bên bờ tổ, nhìn quãng trời rộng muốn bay, nhưng còn ngập ngừng e sợ.”
+ Ý nghĩa: Đây là loại so sánh ngang bằng, so sánh người với vật nhằm thể hiện sự non nớt, bỡ ngỡ và khát vọng muốn đến những chân trời mới lạ, cao rộng của những cậu học sinh thơ bé.
* Sự tinh tế và chính xác trong cách so sánh: Nhà trường giống như tổ ấm, học trò như những cánh chim.
– So sánh thứ tư:
+ “Nói các cậu không đứng lại càng đứng hơn nữa, hai chân các cậu cứ dềnh dàng mãi. Hết co lên một chân, các cậu lại duỗi mạnh như đá một quả banh tưởng tượng.”
+ Ý nghĩa: loại so sánh ngang bằng như thể hiện sự tác động mãnh liệt của tiếng trống trường đối với tâm hồn học sinh. Lòng người dường như đang cùng hòa theo nhịp trống, để bước chân cũng co duỗi vùng mạnh như đang đánh trống tưởng tượng, như đang bước theo nhịp trống dồn dập.
Câu 5 – Trang 9 SGK – Soạn bài Tôi đi học
Nhận xét về đặc sắc nghệ thuật và sức cuốn hút của tác phẩm
Trả lời
– Đặc sắc nghệ thuật:
+ Truyện ngắn có sự đan xen rất hài hòa giữa tự sự miêu tả và biểu cảm.
+ Miêu tả tâm trạng nhân vật nhẹ nhàng, tinh tế sâu sắc
– Sức cuốn hút của tác phẩm: Làm nên chất men say của tác phẩm có rất nhiều yếu tố nhưng có lẽ chủ yếu là tác giả đã dẫn dắt về một kỉ niệm tuổi thơ trong sáng êm đềm, thân thương mà bất cứ người nào cũng có. Thứ hai, câu chuyện ấy lại được diễn tả bằng ngôn ngữ giàu chất, giàu tính biểu cảm.
Tham khảo: Chứng minh truyện ngắn Tôi Đi Học giàu chất thơ
Soạn bài Tôi đi học – Luyện tập
Câu 1 – Trang 9 SGK: Phát biểu cảm xúc của em về dòng cảm xúc của nhân vật “tôi” trong truyện ngắn Tôi đi học
Bài văn mẫu
Dòng cảm xúc của nhân vật tôi đã khơi dậy dòng cảm xúc trong tâm hồn mọi người. Bởi lẽ, trong cuộc đời mỗi người ai cũng có kỉ niệm về buổi đến trường đầu tiên, ai cũng có những bâng khuâng xao xuyến bồi hồi và cả sự háo hức khó tả khi được đến trường viết những nét chữ đầu tiên.
Dòng cảm xúc đó rất chân thực, hồn nhiên, dường như không phải Thanh Tịnh đang viết văn mà ông đang để lòng mình tràn lên trang giấy. Chính vì vậy mà truyện ngắn Tôi đi học đã đến với bạn đọc bằng con đường ngắn nhất: con đường đi từ trái tim đến với trái tim.
Buổi khai giảng đầu tiên của tôi, ông chở tôi trên chiếc xe đạp cũ tới trường, đường phố cảnh vật rực rỡ, cổng trường màu sắc rung rinh những lá cờ xanh, đỏ, vàng chào đón. Tôi ngỡ ngàng trước cái cổng cao lớn mà ngày nào tôi cũng đi qua, đến hôm nay tôi mới thấy nó đẹp đến thế. Chúng bạn hàng ngày tôi vẫn cùng bắn bi, bắt ve sầu nay cũng tươm tất áo mũ như tôi đến trường mới. Ngày khai trường đầu tiên của tôi. Ôi sao tôi quên được ngày lễ trọng đại ấy. Tôi đã trở thành cậu bé lớp Một. Ông bế tôi xuống chiếc xe đạp, tươi cười cặp mắt nhăn nhúm khẽ động đậy. Cháu nhìn xem, trường của cháu đấy. Ông từ từ dắt tay tôi vào sân trường mà những tà áo dài thướt tha đi lại. Cô giáo tôi, người gầy gầy, xếp chúng tôi thành một hàng dọc, chỉn chu từng đứa trẻ đứng thẳng hàng. Ông tôi đứng đằng xa kia, cười hiền hậu, tôi muốn khóc quá, chưa bao giờ tôi đứng một mình giữa những người bạn mới mà không có ông hay mẹ bên cạnh… Những cảm xúc ấy, có lẽ, chẳng bao giờ tôi quên được.
Soạn bài tôi đi học ngắn nhất
Đọc hiểu
Câu 1 (trang 9 Ngữ Văn 8 Tập 1):
– Những điều gợi về buổi tựu trường đầu tiên: cuối thu lá rụng, mây bàng bạc, mấy em nhỏ rụt rè núp dưới nón mẹ.
– Những kỉ niệm diễn tả theo trình tự thời gian (hiện tại → quá khứ), không gian (trên đường đến trường → sân trường Mĩ Lí → trong lớp học) và trình tự diễn biến tâm trạng nhân vật.
Câu 2 (trang 9 Ngữ Văn 8 Tập 1):
Tâm trạng hồi hộp, cảm giác bỡ ngỡ:
– Trên đường cùng mẹ đến trường: thấy “lạ”, trong lòng “đang có sự thay đổi lớn”, cảm thấy trang trọng và đứng đắn; Nâng niu mấy quyển vở, muốn thử sức cầm bút.
– Mới đến trường: ngạc nhiên, cảm thấy nhỏ bé, lo sợ.
– Nghe gọi tên và rời tay mẹ: giật mình, lúng túng, sợ hãi như quả tim ngừng đập.
– Ngồi trong lớp: mùi hương lạ, thấy lạ với bức hình treo trên tường, lạm nhận bàn ghế, chỗ ngồi là của mình; không hề thấy xa lạ với người bạn mới ngồi bên; Nhìn theo cánh chim… một kỉ niệm cũ sống lại.
Câu 3 (trang 9 Ngữ Văn 8 Tập 1):
Thái độ, cử chỉ những người lớn rất có trách nhiệm, tạo ấn tượng tốt với các em:
– Ông đốc: hiền từ, giọng nói căn dặn, động viên, tươi cười nhẫn nại.
– Thầy giáo: tươi cười chờ đón.
– Các phụ huynh: âu yếm, chuẩn bị chu đáo cho con, cùng hồi hộp với con.
Câu 4 (trang 9 Ngữ Văn 8 Tập 1):
Các hình ảnh so sánh:
– “… những cảm giác trong sáng ấy nảy nở trong lòng tôi như mấy cánh hoa tươi mỉm cười giữa bầu trời quang đãng” → tình cảm đẹp đẽ, trong sáng của cậu bé lần đầu đi học.
– “Ý nghĩ ấy thoáng qua trong trí tôi nhẹ nhàng như một làn mây lướt ngang trên ngọn núi” → tâm hồn mơ mộng của trẻ thơ không bận tâm quá nhiều điều gì.
– “Họ như con chim non đứng bên bờ tổ nhìn quãng trời rộng muốn bay, nhưng còn ngập ngừng e sợ” → sự non nớt, khát vọng của những cậu học sinh.
– “Hết co lên một chân, các cậu lại duỗi mạnh như đá một quả banh tưởng tượng”→ lòng người hồi hộp với tiếng trống.
– “trường Mĩ Lí trông vừa xinh xắn, vừa oai nghiêm như cái đình làng Hòa Ấp”→ cái nhìn đẹp đẽ của trẻ thơ về ngôi trường.
Câu 5 (trang 9 Ngữ Văn 8 Tập 1):
– Đặc sắc nghệ thuật của truyện:
+ Đan xen tự sự, miêu tả, bố cục chặt chẽ, thống nhất.
+ Mang chất thơ tinh tế, nhẹ nhàng.
Luyện tập
Câu 1 (trang 9 Ngữ Văn 8 Tập 1):
Dòng cảm xúc của nhân vật “tôi” trong truyện thật tự nhiên, chân thật và hồn nhiên, khơi gợi kí ức mỗi người. Đó là cảm xúc bồi hồi, xúc động trước thiên nhiên, con người trong một ngày đặc biệt.
Câu 2 (trang 9 Ngữ Văn 8 Tập 1): Hướng dẫn Để viết bài văn này, em cố gắng nhớ lại:
* Ngày hôm đó ai đã đưa em tới trường?
* Đêm trước ngày khai giảng em có ngủ được không?
* Em mặc bộ đồng phục màu gì?
* Bạn bè của em như thế nào?
* Cảm giác của em khi ở sân trường.
* Cảm giác của em khi bước vào lớp học.
* Ấn tượng của em về cô giáo chủ nhiệm.
Trong cuộc đời mỗi con người, kỉ niệm trong sáng của tuổi học trò, nhất là buổi tựu trường đầu tiên, thường được ghi nhớ mãi, Thanh Tịnh đã diễn tả dòng cảm nghĩ này bằng nghệ thuật tự sự xen miêu tả và biểu cảm, với những rung động tinh tế qua truyện ngắn Tôi đi học.
Cùng tham khảo…
Kiến thức cơ bản
Các kiến thức cơ bản của bài học này mà bạn cần nhớ.
Thanh Tịnh (1911 – 1988), quê ở Huế.
– Sáng tác của Thanh Tịnh nhìn chung đều toát lên vẻ đẹp đằm thắm, tình cảm êm dịu trong trẻo (truyện ngắn và thơ).
– Tác phẩm chính: “Hậu chiến trường”, “Quê mẹ”, “Những giọt nước”.
Truyện ngắn “Tôi đi học” in trong tập “Quê mẹ”, xuất bản năm 1941.
– Trong cuộc đời của mỗi con người, kỉ niệm trong sáng của tuổi học trò nhất là buổi tựu trường, thường được ghi nhớ mãi, Thanh Tịnh đã diễn tả dòng cảm nghĩ này bằng nghệ thuật tự sự xen miêu tả và biểu cảm, với những rung động tinh tế qua truyện ngắn “Tôi đi học”.
Tham khảo: Tóm tắt truyện ngắn Tôi đi học
Nghe bài giảng tôi đi học
[ĐỪNG SAO CHÉP] – Bài viết này chúng tôi chia sẻ với mong muốn giúp các bạn tham khảo, góp phần giúp cho bạn có thể để tự soạn bài tôi đi học một cách tốt nhất. “Trong cách học, phải lấy tự học làm cố” – Chỉ khi bạn TỰ LÀM mới giúp bạn HIỂU HƠN VỀ BÀI HỌC và LUÔN ĐẠT ĐƯỢC KẾT QUẢ CAO.
Trang Doan (Tổng hợp)
Soạn Bài Tôi Đi Học Của Thanh Tịnh
1. Tóm tắt nội dung bài học
Tâm trạng hồi hộp, cảm giác bỡ ngỡ của nhân vật “tôi” ở buổi tựu trường đầu tiên trong đời.
1.2. Nghệ thuật
Cốt truyện, nhân vật, sự kiện trong đoạn trích Tôi đi học.
Nghệ thuật miêu tả tâm lí trẻ nhỏ ở tuổi đến trường trong một văn bản tự sự qua ngòi bút Thanh Tịnh.
2. Soạn bài Tôi đi học
Câu 1: Những gì đã gợi lên trong lòng của nhân vật “tôi” kỉ niệm về buổi tựu trường đầu tiên? Đọc toàn bộ truyện ngắn, em thấy những kỉ niệm này được nhà văn diễn tả theo trình tự như thế nào?
Điều đã gợi lên trong lòng của nhân vật “tôi” kỉ niệm về buổi tựu trường đầu tiên:
Lá ngoài đường rụng nhiều, những đám mây bàng bạc
Những em bé núp rụt rè núp dưới nón mẹ lần đầu tiên đến trường
Những kỉ niệm này được nhà văn diễn tả theo trình tự:
Từ hiện tại nhớ về quá khứ: tiết trời cuối thu, hình ảnh các em nhỏ đến trường gợi cho nhân vật “tôi” nhớ lại.
Dòng hồi tưởng của nhân vật “tôi” trở về con đường cùng mẹ tới trưởng.
Cảm giác của nhân vật “tôi” khi nhìn thấy ngôi trường ngày khai giảng, khi nhìn các bạn, lúc nghe gọi tên mình vào lớp.
Tâm trạng hồi hộp của nhân vật “tôi” lúc ngồi vào chỗ của mình trong giờ học đầu tiên
Câu 2: Tìm những hình ảnh, chi tiết chứng tỏ tâm trạng bồi hồi, cảm giác bỡ ngỡ của nhân vật “tôi” khi cùng mẹ đi trên đường đến trường, khi nghe gọi tên và phải rời bàn tay mẹ cùng các bạn đi vào lớp, khi ngồi trong lớp đón giờ học đầu tiên.
Những hình ảnh, chi tiết chứng tỏ tâm trạng bồi hồi, cảm giác bỡ ngỡ của nhân vật “tôi” khi cùng mẹ đi trên đường đến trường, khi nghe gọi tên và phải rời bàn tay mẹ cùng các bạn đi vào lớp, khi ngồi trong lớp đón giờ học đầu tiên:
Con đường, cảnh vật trên đường vốn rất quen nhưng lần này tự nhiên thấy lạ, nhân vật “tôi” cảm thấy có sự thay đổi lớn trong lòng mình.
Nhân vật “tôi” cảm thấy trang trọng và đứng đắn trong chiếc áo vải dù đen dài, cùng mấy quyển vở mới trên tay.
Cẩn thận, nâng niu mấy quyển vở, lúng túng muốn thử sức nên xin mẹ được cầm cả bút, thước như các bạn khác.
Ngạc nhiên thấy sân trường hôm nay dày đặc cả người, ai cũng ăn mặc sạch sẽ, gương mặt tươi vui và sáng sủa.
Ngôi trường vừa xinh xắn vừa oai nghiêm khác thường. Nhân vật “tôi” cảm thấy mình bé nhỏ, do đó lo sợ vẩn vơ.
Giật mình và lúng túng khi nghe gọi đến tên mình.
Càng cảm thấy sợ khi sắp phải rời bàn tay dịu dàng của mẹ.
Nghe những tiếng khóc của bạn, cảm thấy bước vào thế giới khác, xa lạ.
Vừa ngỡ ngàng, vừa tự tin khi bước vào giờ học đầu tiên.
Câu 3: Em có cảm nhận gì về thái độ, cử chỉ của những người lớn (ông đốc, thầy giáo đón nhận học trò mới, các phụ huynh) đối với các em bé lần đầu đi học?
Cảm nhận gì về thái độ, cử chỉ của những người lớn:
Thái độ cử chỉ của ông đốc học, thầy giáo và các phụ huynh:
Chi tiết hình ảnh:
Các phụ huynh: “Mẹ tôi âu yếm nắm tay tôi… mẹ tôi cúi dầu nhìn tôi thật âu yếm… ai cũng chuẩn bị cho con mình áo quần sạch sẽ tiếng dạ ran của phụ huynh đáp lại ông đốc học.“
Ông đốc học: “ông đốc học nhìn chúng tôi với cặp mắt hiền từ và cảm động, giọng nói sẽ sàng căn dặn và động viên các em cố gắng học tập… Khi các em khóc giữ lấy chéo áo cánh tay người thân thì ông tươi cười nhẫn nại chờ chúng tôi.”
Thầy giáo: “Một thầy trẻ tuổi, gương mặt tươi cười, đang đón chúng tôi trước cửa lớp.”
Ý nghĩa: Tất cả mọi người từ phụ huynh, ông đốc học, thầy giáo trẻ ai ai cũng đều quan tâm, chuẩn bị cho các em giây phút tựu trường thật chu đáo, với thái độ rất dịu dàng, và vô cùng trân trọng.
Sự quan tâm ấy vừa là trách nhiệm vừa là tấm lòng đã tạo nên môi trường giáo dục trong sáng, tính sư phạm mẫu mực chắp cánh nuôi dưỡng khích lệ tâm hồn trẻ thơ.
Câu 4: Hãy tìm và phân tích các hình ảnh so sánh được nhà văn sử dụng trong truyện ngắn
Tìm và phân tích các hình ảnh so sánh được nhà văn sử dụng trong truyện ngắn:
“Tôi quên thế nào được những cảm giác trong sáng ấy nảy nở trong lòng tôi như mấy cành hoa tươi mỉm cười giữa bầu trời quang đãng.” → Ý nghĩa: Biện pháp so sánh thể hiện tình cảm đẹp đẽ, trong sáng tinh khôi của cậu bé lần đầu đi học, không chỉ bầu trời nở hoa, mà lòng người cũng nở hoa.
“Ý nghĩ ấy thoáng qua trong trí tôi nhẹ nhàng như một làn mây lướt ngang trên ngọn núi.” → Ý nghĩa: Đây là loại so sánh ngang bằng như vừa thể hiện tâm hồn mơ mộng của trẻ thơ lại vừa thể hiện sự thoảng qua nhanh chóng của ý nghĩ chợt đến, không làm bận tâm cậu bé.
“Cũng như tôi, mấy cậu học trò mới bỡ ngỡ đứng nép bên người thân, chỉ dám nhìn một nửa hay dám đi từng bước nhẹ. Họ như con chim non đứng bên bờ tổ, nhìn quãng trời rộng muốn bay, nhưng còn ngập ngừng e sợ.” → Ý nghĩa: Đây là loại so sánh ngang bằng, so sánh người với vật nhằm thể hiện sự non nớt, bỡ ngỡ và khát vọng muốn đến những chân trời mới lạ, cao rộng của những cậu học sinh thơ bé. ⇒ Sự tinh tế và chính xác trong cách so sánh: Nhà trường giống như tổ ấm, học trò như những cánh chim.
“Nói các cậu không đứng lại càng đúng hơn nữa, hai chân các cậu cứ dềnh dàng mãi. Hết co lên một chân, các cậu lại duỗi mạnh như đá một quả banh tưởng tượng.” → Ý nghĩa: loại so sánh ngang bằng như thể hiện sự tác động mãnh liệt của tiếng trống trường đối với tâm hồn học sinh. Lòng người dường như đang cùng hòa theo nhịp trống, để bước chân cũng co duỗi vung mạnh như đang đánh trống tưởng tượng, như đang bước theo nhịp trống dồn dập.
Câu 5: Nhận xét về đặc sắc nghệ thuật của truyện ngắn này. Sức cuồn hút của tác phẩm, theo em, được tạo nên từ đâu?
Nhận xét về đặc sắc nghệ thuật của truyện ngắn:
Truyện ngắn có sự đan xen rất hài hòa giữa tự sự miêu tả và biểu cảm.
Miêu tả tâm trạng nhân vật nhẹ nhàng, tinh tế sâu sắc
Sức cuồn hút của tác phẩm, được tạo nên từ: Làm nên chất men say của tác phẩm có rất nhiều yếu tố nhưng có lẽ chủ yếu là tác giả đã dẫn dắt về một kỉ niệm tuổi thơ trong sáng êm đềm, thân thương mà bất cứ người nào cũng có. Thứ hai, câu chuyện ấy lại được diễn tả bằng ngôn ngữ giàu chất, giàu tính biểu cảm.
3. Hướng dẫn luyện tập
Câu 1: Phát biểu cảm nghĩ của em về dòng cảm xúc của nhân vật “tôi” trong truyện ngắn Tôi đi học
Câu 2: Viết bài văn ngắn ghi lại ấn tượng của em trong buổi đến trường khai giảng đầu tiên
Câu 1:
Các em có thể tham khảo
Dòng cảm xúc của nhân vật tôi đã khơi dậy dòng cảm xúc trong tâm hồn mọi người. Bởi lẽ, trong cuộc đời mỗi người ai cũng có kỉ niệm về buổi đến trường đầu tiên, ai cũng có những bâng khuâng xao xuyến bồi hồi và cả sự háo hức khó tả khi được đến trường viết những nét chữ đầu tiên.
Dòng cảm xúc đó rất chân thực, hồn nhiên, dường như không phải Thanh Tịnh đang viết văn mà ông đang để lòng mình tràn lên trang giấy. Chính vì vậy mà truyện ngắn Tôi di học đã đến với bạn đọc bằng con đường ngắn nhất: con đường đi từ trái tim đến với trái tim.
Câu 2:
“Cứ mỗi độ thu sang Hoa cúc lại nở vàng Ngoài vườn hương thơm ngát Ong bướm bay rộn ràng Em cắp sách đến trường…”.
Khi đọc lại những câu trên mỗi chúng ta đều nhớ, hàng năm cứ đến độ thu sang khoảng đầu tháng 9, lá ngoài đường rụng nhiều và trên không có những đám mây bàng bạc, ngoài vườn hương thơm ngát, ong bướm bay rộn ràng, lòng em lại nao nức những kỉ niệm mơn man của buổi tựu trường, lại xôn xao khó tả.
Thật vậy, những câu thơ này đã làm em nhớ lại cái buổi ban mai em được mẹ nắm tay dắt đi trên con đường có hai hàng cây xanh thẳng tắp đến ngôi trường có mái ngói đỏ tươi. Những cây bàng và cây phượng đứng sừng sững trên cái sân rộng, sạch đẹp được cha, mẹ hay chị dẫn đến trường vĩ cũng là buổi đầu tiên đi học như em. Chao ôi, em bước theo canh tay vẫy gọi của cô nhưng tay em không sao rời được tay mẹ, mẹ em phải gỡ tay em ra và đẩy nhẹ em đi về phía cô.
Bên cạnh em có bạn khóc thút thít, còn em chỉ muốn chảy nước mắt. Vào lớp, em được xếp ngồi bàn thứ hai bên cạnh của sổ, em nhìn ra ngoài sân, mẹ em và các phụ huynh đang chào nhau vui vẻ ra về.
Em cúi xuống lục trong cặp lấy ba cuối Tiếng Việt lớp 1 mở ra…
Giọng của cô giáo trong trẻo, lúc đầu còn nhỏ nhẹ sau to dần lên… nghe vừa lạ vừa quen… Thế là em đã đi học.
4. Một số bài văn mẫu về văn bản Tôi đi học
Nếu có thắc mắc cần giải đáp các em có thể để lại câu hỏi trong phần Hỏi đáp, cộng đồng Ngữ văn HỌC247 sẽ sớm trả lời cho các em.
Tóm tắt bài Tôi đi học
Tóm tắt tác phẩm ” Tôi đi học ” bằng một đoạn văn ngắn.
Phân tích tâm trạng của nhân vật tôi
Phân tích tâm trạng của nhân vật “tôi” trong buổi tựu trường đâu tiên a. Khi trên đường tới trường b. Tâm trạng của “tôi” khi đứng trước sân trường (ghi ý thoy nha các bạn) ^^
Kể lại những kỉ niệm trong ngày đầu tiên đi học dựa vào bài Tôi đi học
Dựa vào truyện ngắn “Tôi đi học” của Thanh Tịnh, em hãy kể lại những kỉ niệm của mik trg ngày đầu tiên vào lớp 1.
Tìm điểm khác biệt trong cách thể hiện dòng cảm xúc hoài niệm giữa Trong lòng mẹ và Tôi đi học
a)Văn bản tôi đi học của Thanh Tịnh cũng là dòng hoài niệm về những kỉ niệm ấu thơ.Em hãy tìm ra điểm khác biệt trong cách thể hiện dòng cảm xúc hoài niệm giữa văn bản Trong lòng mẹ và Tôi đi học.
b)Có nhà nghiên cứu nhận định Nguyên Hồng là nhà văn của phụ nữ và nhi đồng .Nên hiểu như thế nào về nhận định đó?Qua đoạn trích Trong lòng mẹ ,em hãy chứng minh nhận định trên.
Hướng dẫn soạn Tôi đi học
Hướng dẫn soạn bài ” Tôi đi học” – Thanh Tịnh – Văn lớp 8
Bạn đang đọc nội dung bài viết Tìm Hiểu Văn Bản: Tôi Đi Học – Thanh Tịnh trên website Athena4me.com. Hy vọng một phần nào đó những thông tin mà chúng tôi đã cung cấp là rất hữu ích với bạn. Nếu nội dung bài viết hay, ý nghĩa bạn hãy chia sẻ với bạn bè của mình và luôn theo dõi, ủng hộ chúng tôi để cập nhật những thông tin mới nhất. Chúc bạn một ngày tốt lành!