Cập nhật nội dung chi tiết về Phân Tích Ý Nghĩa Bài Thơ Sóng Của Xuân Quỳnh mới nhất trên website Athena4me.com. Hy vọng thông tin trong bài viết sẽ đáp ứng được nhu cầu ngoài mong đợi của bạn, chúng tôi sẽ làm việc thường xuyên để cập nhật nội dung mới nhằm giúp bạn nhận được thông tin nhanh chóng và chính xác nhất.
Phân tích ý nghĩa bài thơ “Sóng” của Xuân Quỳnh
Mở bài:
Xuân Quỳnh là một trong những nhà thơ tiêu biểu nhất của thế hệ các nhà thơ trẻ thời chống Mĩ. Thơ Xuân Quỳnh là tiếng lòng của một tâm hồn phụ nữ giàu yêu thương với nhiều trắc ẩn, vừa hồn nhiên, vừa chân thành, đằm thắm và luôn da diết trong khát vọng hạnh phúc đời thường. Phong cách thơ ấy được thể hiện khá sâu sắc trong bài thơ Sóng, một tác phẩm xuất sắc của nhà thơ Xuân Quỳnh và của nền thơ Việt Nam hiện đại.
Thân bài:
Bài thơ được sáng tác trong chuyến đi thực tế ở vùng biển Diêm Điền (Thái Bình) năm 1967 và được in trong tập Hoa dọc chiến hào. Bài thơ thể hiện sự khám phá, giãi bày khát vọng một tình yêu lớn: mãnh liệt, say đắm, chân thành, thủy chung của người phụ nữ.
Bài thơ xây dựng theo kết câu song hành, trên cơ sở nhận thưc sự tương đồng hòa hợp giữa 2 hình tượng trữ tình “Sóng” và “em”. “Sóng” là một hình tượng nghệ thuật độc đáo: vừa là con sóng ngoài biển cả về ẩn dụ để thi sĩ tỏ bày mọi trạng thái bí ẩn, mãnh liệt của tình yêu. Sóng là sự hóa thân của cái tôi trữ tình của Xuân Quỳnh. “Em” là cái tôi trữ tình của nhà thơ – người phụ nữ đang yêu.
Sóng là hình tượng xuyên suốt bài thơ. Sóng được miêu tả cụ thể, sinh động với nhiều trạng thái mâu thuẫn, trái ngược nhưng thống nhất. Sóng chính là hình ảnh ẩn dụ của tâm trạng người con gái đang yêu. Mượn hình tượng sóng, người con gái nói lên khát vọng của tình yêu (khát vọng tìm kiêm, khám phá, tìm đên một tình yêu lớn lao bao dung), soi vào sóng để thấy mình rõ hơn. Nhờ sóng để biểu lộ những trạng thái xúc động, những khát khao mãnh liệt của mình.
“Sóng” và “Em” song hành suốt bài thơ, khi thì phân đôi để soi chiếu vào nhau, khi thì nhập làm một, tạo nên sự cộng hưởng để biểu đạt những trạng thái tâm lí phong phú, phức tạp và tinh tế của tình yêu. “Sóng” và “em” tuy hai là một, có lúc phân chia, có lúc lại hòa nhập, đan cài, soi chiếu cho nhau đề nói lên những phương diện phong phú, phức tạp nhiều khi mâu thuẫn nhưng thống nhất trong tâm hồn người phụ nữ đang yêu. Sóng là hình ảnh biểu tượng cho tình yêu vĩnh hằng, bất biến cùng với thời gian, bất diệt trước mọi đổi thay.
Âm diệu, nhịp điệu của bài thơ giống như âm điệu của những con sóng trên biển cả vỗ liên hồi không ngừng nghỉ. Âm hưởng ấy lại được tạo nên bởi thể thơ ngũ ngôn với những câu thơ liền không dấu chấm câu như những đợt sóng miên man, vô tận gợi lên tâm trạng không yên định của con người luôn trăn trở, khát khao.
Hình tượng sóng là một sáng tạo nghệ thuật độc đáo của Xuân Quỳnh. Nhà thơ đã tìm được một hình ảnh đặc sắc để biểu lộ cảm xúc của một trái tim khao khát yêu thương, hạnh phúc – một tình yêu dạt dào mãnh liệt, chân thành ở người phụ nữ.
Ẩn chứa bên trong những biểu hiện của con sống là vẻ đẹp tâm hồn của người phụ nữ đang yêu trong trạng thái xúc cảm phong phú, phức tạp, đầy bí ẩn nghịch lí:
Dữ dội và dịu êm. Ồn ào và lặng lẽ
Tâm hồn người phụ nữ luôn mang nét đẹp truyền thống của người phụ nữ: đằm thắm, dịu dàng, tế nhị, nhân hậu, thủy chung, bao dung nhưng có khi cũng hết sức hiện đại. Họ mạnh bạo, chủ động bày tỏ những khao khát yêu thương mãnh liệt của lòng mình một cách chân thành, tự nhiên.
Khi yêu con người cũng vậy, luôn sống trong những trạng thái phức tạp, đầy bí ẩn nhiều khi nghịch lí: khi bồng bột sôi nổi, lúc kín đáo sâu sắc, vừa đắm say vừa tỉnh táo, vừa nồng nhiệt vừa dè dặt, vừa tin tường vừa hoài nghi…trạng thái luôn bất yên, xao động.
Người phụ nữ không cam chịu hay an phận mà dám vượt qua mọi trở ngại để giữ gìn hạnh phúc, dù có phấp phỏng trước cái vô tận của thời gian nhưng vẫn tin vào sức mạnh của tình yêu, không yên lặng mà giàu khao khát yêu thương. Khát vọng vươn xa, hướng đến bến bờ rộng lớn của tình yêu thoát khỏi những gì nhỏ hẹp, chật chội, tầm thường:
Sông không hiểu nổi mình. Sóng tìm ra tận bể.
Nghệ thuật nhân hóa sóng khao khát ra biển lớn, hòa nhập vào không gian mênh mông. Trái tim người phụ nữ khi yêu cũng vậy không chịu chấp nhận sự tầm thường nhỏ hẹp luôn vươn tới cái lớn lao có thể đồng cảm, đồng điệu với mình. Đây là một nét mới trong quan niệm về tình yêu mà Xuân Quỳnh đã phát hiện ra.
Lời thơ khẳng định khát vọng tình yêu là khát vọng muôn đời của nhân loại – luôn bất biến như con sóng trên đại dương mênh mông. Trước biển cả mênh mông, nhà thơ nhận ra con sóng vĩnh hằng cùng thời gian Từ đó, Xuân Quỳnh nghĩ đến sự vĩnh hằng của tình yêu với những liên tưởng sâu sắc:
Ôi con sóng ngày xưa Và ngày sau vẫn thế Nỗi khát vọng tình yêu Bồi hồi trong ngực trẻ
Con sóng ngự trị ngàn đời nơi biển cả thì tình yêu cũng là khác vọng muôn đời của nhân loại, mà mãnh liệt nhất là của tuổi trẻ. Từ ngàn xưa, con người đã đến với tình yêu và mãi mãi vẫn cứ đến với tình yêu. Tình yêu luôn là khát vọng bồi hồi. Điều đó, khiến cho trái tim tuổi trẻ không ngừng trăn trở suy tư tìm cách lí giải cội nguồn của tình yêu. Con sóng khao khát truy tìm cội nguồn của mình thì khi tinh yêu đến người ta cũng thường có nhu cầu tìm hiểu và phân tích:
Trước muôn trùng sóng bể Em nghĩ về anh, em Em nghĩ về biển lớn Từ nơi nào sóng lên?
Sóng bắt đầu từ gió Gió bắt đầu từ đâu? Em cũng không biết nữa Khi nào ta yêu nhau
Hai câu hỏi tu từ thể hiện suy tư trăn trở muốn khám phá tìm hiểu cội nguồn tình yêu. Nhưng tinh yêu cũng như sóng biển, như gió trời, làm sao mà hiểu hết được. Đó quả là bí ẩn kì diệu của tình yêu. Cách thể hiện hồn nhiên, thật dễ thương đấy nữ tính. Trái tim yêu luôn nhớ thương mãnh liệt:
Con sóng dưới lòng sâu Con sóng trên mặt nước Ôi con sóng nhớ bờ Ngày đêm không ngủ được Lòng em nhớ đến anh Cả trong mơ còn thức
Tình yêu thường gắn liền với nỗi nhớ. Xuân Quỳnh phát hiện con song nhớ bờ tha thiết trào dâng cũng chính là nỗi nhớ tha thiết trong tâm hồn người con gái khi yêu (kết cấu song hành song nhớ bờ/ em nhớ anh). Đã có lần, Xuân Quỳnh cũng từng viết:
“Vì tình yêu muôn thuở Có bao giờ đứng yên”
(“Thuyền và Biển” – Xuân Quỳnh)
Nỗi nhớ được bộc lộ một cách trực tiếp, mới mẻ và táo bạo (Cách nói nhân hóa, trực tiếp “ sóng nhớ bờ” “em nhớ anh”). Nỗi nhớ thường trực trong mọi không gian, thời gian (đối lập: dưới lòng sâu – trên mặt nước, ngày – đêm). Nỗi nhớ cồn cào, da diết, không thể nào yên, không thể nào nguôi. Nó cuồn cuộn dào dạt như những đợt sóng biển triền miên vô hồi vô hạn (Phép điệp con sóng, nhớ). Nỗi nhớ không chỉ tồn tại trong ý thức mà còn len lỏi vào trong tiềm thức, xâm nhập vào cả giấc mơ.
Dù thế nào, người phụ nữ luôn muốn tìm kiếm một tình yêu chân thành thiết tha, mãnh liệt, luôn thủy chung son sắt:
Dẫu xuôi về phương bắc Dẫu ngược về phương nam Nơi nào em cũng nghĩ Hướng về anh – một phương
Ở ngoài kia đại dương Trăm nghìn con sóng đó Con nào chẳng tới bờ Dù muôn vời cách trở
Nghệ thuật đối lập và cách nói ngược hai chiều ngược nhau “ xuôi – ngược”; “ nam – bắc ” là những dự cảm về những khó khăn vất vả, về sự xa xôi, cách trở, những thử thách trong tình yêu. Câu thơ khẳng định trái tim thủy chung luôn hướng về một phương duy nhất “phương xa”. Đó là sự khẳng định lòng thủy chung đủ sức mạnh vượt qua tất cả để chiến thắng. Con sóng tình yêu của Xuân Quỳnh mới mẻ, táo bạo nhưng vẫn rất gần gũi, đáng yêu.
Cuối cùng, nhà thơ trở về với những khát vọng tình yêu vĩnh hằng trong những suy tư, lo âu, trăn trở trước cuộc đời:
Cuộc đời tuy dài thế Năm tháng vẫn đi qua Như biển kia dẫu rộng Mây vẫn bay về xa
Làm sao được tan ra Thành trăm con sóng nhỏ Giữa biển lớn tình yêu Để ngàn năm còn vỗ
Qua cấu trúc chính phụ “tuy … vẫn”, “ dẫu…vẫn” ta thấy rõ, nhà thơ sớm nhận ra và thấm thía sự hữu hạn của đời người và sự mong manh của hạnh phúc. Giọng thơ trầm lắng suy tư, đầy chiêm nghiệm, âu lo. Ước muốn được sống hết mình cho tình yêu. Khát vọng hóa than thành sóng để bất tử hóa tình yêu.
Vẻ đẹp tâm hồn của người phụ nữ khi yêu qua hình tượng sóng trong bài thơ vừa mang tính truyền thống đằm thắm, dịu dàng, hồn hậu, chung thủy; vừa mang tính hiện đại táo bạo mãnh liệt dám vượt qua mọi trở ngại để giữ gìn hạnh phúc, luôn vững tin vào sức mạnh của tình yêu.
Bài thơ với thể thơ năm chữ truyền thống; cách ngắt nhịp, gieo vần độc đáo, giàu sức liên tưởng. Giọng điệu tha thiết chân thành, có ít nhiều những lo âu phấp phỏng. Xuân Quỳnh đã xây dựng được những hình ảnh ẩn dụ đặc sắc.
Kết luận:
Bài thơ Sóng của Xuân Quỳnh đã khẳng định vẻ đẹp tâm hồn của người phụ nữ trong tình yêu: tha thiết, nồng nàn, đầy khát vọng và son sắt thủy chung, vượt lên mọi giới hạn của đời người. Bài thơ thể hiện tình yêu trong sáng, chân thành, hồn hậu, thủy chung của người con gái có niềm tin vào con người, cuộc đời và có khát vọng vô biên hướng về hạnh phúc. Qua bài thơ, Xuân Quỳnh nhẹ nhàng nhắn gởi mọi người tình yêu đòi hỏi phải có chiều sâu của tình cảm, chân thành, thủy chung, trải qua thử thách và đậm dấu ấn trách nhiệm.
Phân Tích Bài Thơ “Sóng” Của Xuân Quỳnh
Bài làm
Tình yêu là đề tài muôn thuở của thơ ca Việt Nam với nhiều cung bậc khác nhau. Một Xuân Diệu say đắm, nồng nàn, khao khát được yêu đương mãnh liệt. Một Nguyễn Bính chân chất của tình yêu đồng nội, gần gũi với thôn quê. Và có lẽ chắc chắn người đọc sẽ không quên được hình ảnh tình yêu trong tho Xuân Quỳnh với nhiều trạng thái cảm xúc vừa gần gũi, giản dị, vừa ồn ào, xô bồi. “Sóng” là bài thơ làm thoát lên những cung bậc dồn dập và cũng rất thực ấy.
Xuân Quỳnh là thi sỹ gắn với những chuyện tình yêu rất đời thường, rất con gái. Mỗi áng thơ Xuân Quỳnh viết ra đều mang đến cho người đọc sự ấm áp, chân thành và cháy bỏng nhất. Thơ bà nhẹ nhàng đi vào lòng người đọc giống như một tiếng sóng nhẹ nhàng giữa biển khơi mênh mông tìm được một bến bờ neo đậu.
Bài thơ “sóng” của Xuân Quỳnh là tiếng lòng chân chất, mộc mạc và cũng đầy những bất an về tình yêu đôi lứa. Cách dẫn dắt người đọc bằng ngôn ngữ bình bị nhưng đầy lôi cuốn. Bài thơ mở đầu bằng những cảm xúc khi yêu:
Dữ dội và dịu êm Ồn ào và lặng lẽ Sông không hiểu nổi mình Sóng tìm ra tận bể
Khi yêu con người ta có rất nhiều trạng thái cảm xúc đan xen nhau vừa dữ dội vừa dịu êm. Dương như Xuân Quỳnh đã lột tả hết những cảm xúc mà người đang yêu có. Hai câu thơ sóng đôi, vừa đối lập, vừa tương trợ nhau đã khiến cho cảm xúc của cả bài thơ như tan ra, hòa vào lòng người. Tình yêu với Xuân Quỳnh luôn là sự tìm tòi, khám phá thế giới nội tâm đầy biến động. Vì vậy tình yêu không thể “nhốt” một chỗ, nó cần một mảnh đất màu mỡ để có thể vẫy vùng. Có thể nói đây chính là một tư tưởng rất tiến bộ của Xuân Quỳnh.
Con sóng dưới lòng sâu Con sóng trên mặt nước Ôi con sóng nhớ bờ Ngày đêm không ngủ được
Tình yêu thường gắn liền với nỗi nhớ, không phải nỗi nhớ bình thường mà là nỗi nhớ ‘thường trực”. Tác giả đã mượn hình ảnh “sóng” giữa đại dương bao la để diễn tả cảm xúc trạng thái khắc khoải khi yêu. Đó là một sự tài tình, đầy tinh tế của tác giả.
Tình yêu luôn là một trạng thái tâm lý không bình thường và rất khó để lý giải, bởi nếu lý giải được thì nó đã không còn là tình yêu nữa. Luôn ẩn chưa những câu hỏi khó giãi bày, khó chia sẻ khiến cho người đang yêu luôn đặt dấu hỏi và những hoài nghi trong lòng. Và Xuân Quỳnh cũng vậy, thi sỹ không thể biết được tường tận gốc gốc của hai chữ “tình yêu”. Người ta bảo có nhiều thứ tuân theo luân lý tự nhiên nhưng dường như tình yêu có một hướng đi khác, rất riêng, đầy bản sắc của mỗi người. Sự hoài nghi về tình yêu cũng chính là đi tìm sự chân thật và chữ tâm của nó thực sự nằm ở đâu. Câu hỏi “Khi nào ta yêu nhau/Em cũng không biết nữa” đã diễn tả hết được thần thái và cảm xúc khi yêu của một người con gái.
Sóng bắt đầu tư gió Gió bắt đầu từ đâu Khi nào ta yêu nhau Em cũng không biết nữa
Khi tình yêu là một điều khó lý giải thì nỗi nhớ cũng vậy, nó khiến cho những người đang yêu luôn rơi vào trạng thái bồn chồn, thao thức khó tả:
Dẫu xuôi về phương bắc Dẫu ngược về phương nam Nơi nào em cũng nghĩ Nhớ về anh một phương
Tình yêu là duy nhất và “anh” là duy nhất là tư tưởng của Xuân Quỳnh. Một sự chung thủy, kiên định với một tình yêu bao la. Tình yêu của người con gái ở đây vừa thiết tha, mãnh liệt, vừa trong sáng, giản dị, vừa thủy chung duy nhất. Qua hình tượng sóng và em . Xuân Quỳnh đã nói lên thật chân thành, táo bạo , không hề giấu giếm cái khát vọng tình yêu sôi nổi, mãnh liệt của mình, một phụ nữ, một điều hiếm thấy trong văn học.
Dẫu muôn ngàn cách trở, dẫu nhiều khó khăn thử thách nhưng dường như Xuân Quỳnh vẫn luôn khao khát đến cháy bỏng:
Cuộc đời tuy dài thế Năm tháng vẫn đi qua Mây vẫn bay về xa
Cuộc đời rất dài, tương lai của một chuyện tình làm sao có thể đoán trước được nhưng tác giả vẫn luôn tin và hi vọng. Vẫn luôn dùng trái tim chân thành để yêu và nhớ thương một người.
Bài thơ “sóng” với hình ảnh ẩn dụ “sóng” đã khiến cho người đọc có một liên tưởng đầy chân thực và sâu sắc về tình yêu với những biến cố lớn nhưng nếu biết cách vượt qua thì khi nào sóng yên biển lặng họ lại trở về bên nhau
Xuân Quỳnh đã gieo vào lòng người đọc những trạng thái cảm xúc thật bình dị và cũng thật mãnh liệt cho tình yêu. Bài thơ “Sóng” thực sự là một bài thơ tình tuyệt bút.
Phân Tích Bài Thơ Sóng Của Xuân Quỳnh Trong Ngữ Văn Lớp 12
“Dữ dội và dịu êm
Ồn ào và lặng lẽ
Sóng không hiểu nổi mình
Sóng tìm ra tận bể
Ôi con sóng ngày xưa
Và ngày sau vẫn thế
Nỗi khát vọng tình yêu
Bồi hồi trong ngực trẻ
Trước muôn trùng sóng bể
Em nghĩ về anh, em
Em nghĩ về biển lớn
Từ nơi nào sóng lên?
Sóng bắt đầu từ gió
Gió bắt đầu từ đâu?
Em cũng không biết nữa
Khi nào ta yêu nhau
Con sóng dưới lòng sâu
Con sóng trên mặt nước
Ôi con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được
Lòng em nhớ đến anh
Cả trong mơ còn thức
Dẫu xuôi về phương bắc
Dẫu ngược về phương nam
Nơi nào em cũng nghĩ
Hướng về anh – một phương
Ở ngoài kia đại dương
Trăm nghìn con sóng đó
Con nào chẳng tới bờ
Dù muôn vời cách trở
Cuộc đời tuy dài thế
Năm tháng vẫn đi qua
Như biển kia dẫu rộng
Mây vẫn bay về xa
Làm sao được tan ra
Thành trăm con sóng nhỏ
Giữa biển lớn tình yêu
Để ngàn năm còn vỗ”
(Bài thơ Sóng – Xuân Quỳnh)
1. Dàn ý chi tiết phân tích “Sóng” của Xuân Quỳnh
Cách 1: Giới thiệu khái quát về tác giả, tác phẩm
Tác phẩm: “Sóng” được rút trong tập “Hoa dọc chiến hào”, xuất bản năm 1968, bài thơ thể hiện những cung bậc cảm xúc khi yêu của người con gái, những khao khát chân thực, ước mong được có một tình yêu trọn vẹn bên người mình yêu thương.
Bố cục bài thơ: Bài thơ có tất cả 9 khổ thơ, được chia làm 3 phần
Phần 1: Hai khổ thơ đầu: hình tượng sóng và em
Phần 2: Năm khổ thơ tiếp theo: những cung bậc cảm xúc trong tình yêu
Phần 3: Hai khổ thơ cuối: Nỗi âu lo, trăn trở về tình yêu của nữ sĩ
*Hai khổ thơ đầu
“Dữ dội và dịu êm
Ồn ào và lặng lẽ”
+ Nghệ thuật đối tương phản “dữ dội-dịu êm”, “ồn ào-lặng lẽ”: đây là những trạng thái khác nhau của sóng nhưng cũng chính là ẩn dụ cho những cung bậc cảm xúc khác nhau khi yêu, khi mãnh liệt, khi lại nhẹ nhàng, sâu lắng. Nhưng dù là ở trạng thái nào thì con sóng vẫn luôn muốn tìm ra biển lớn để được vỗ về.
+ Hành trình của sóng tìm ra tận bể cũng chính là hành trình của người con gái tự đi kiếm tìm hạnh phúc cho mình, vượt thoát ra khỏi những khuôn khổ thông thường. Ý thơ có nét mới mẻ, táo bạo, người con gái cũng biết tìm kiếm hạnh phúc của mình chứ không còn nhẫn nhục, cam chịu như những người phụ nữ trong xã hội phong kiến xưa nữa.
“Ôi con sóng ngày xưa
Và ngày sau vẫn thế
Nỗi khát vọng tình yêu
Bồi hồi trong ngực trẻ”
+ Dù là “ngày xưa” hay “ngày sau” thì sóng vẫn luôn tồn tại ở nhiều trạng thái như thế, vẫn luôn dạt dào, dường như đã trở thành quy luật ngàn đời không thay đổi của biền, cũng giống như khát vọng tình yêu của tuổi trẻ vậy. Mượn hình ảnh sóng để nói về lòng mình, về khát vọng tình yêu vẫn luôn thường trực, bồi hồi, thổn thức trong những tâm hồn trẻ.
+ Mở rộng: một số câu thơ tình yêu, như của ông hoàng thơ tình yêu Xuân Diệu:
“Làm sao sống được mà không yêu
Không nhớ không thương một kẻ nào”
rồi tình yêu vẫn luôn rất khó để định nghĩa:
“Đố ai định nghĩa được tình yêu
Có khó gì đâu một buổi chiều
Nó chiếm hồn ta bằng nắng nhạt
Bằng mây nhè nhẹ gió hiu hiu”
*Năm khổ thơ tiếp theo
+ Hàng loạt câu hỏi tu từ “Từ nơi nào sóng lên?”, “Gió bắt đầu từ đâu?”, câu hỏi tu từ để tìm kiếm cội nguồn của tình yêu nhưng càng cố đi sâu kiếm tìm lại càng không thể tìm ra, càng rơi vào trạng thái trống rỗng vì không thể biết được câu trả lời. Chính vì vậy mà nữ sĩ đành phải thốt lên “em cũng không biết nữa”. Điều cuối cùng mà người con gái ấy quan tâm có lẽ vẫn chỉ là “khi nào ta yêu nhau”.
+ Những cung bậc tình yêu của người con gái luôn được thể hiện ở nhiều trạng thái khác nhau nhưng có lẽ nổi bật nhất vẫn là nỗi nhớ, một nỗi nhớ cồn cào, da diết, cháy bỏng:
“Con sóng dưới lòng sâu
Con sóng trên mặt đất
Ôi con sóng ngày xưa
Và ngày sau vẫn thế
Lòng em nhớ đến anh
Cả trong mơ còn thức”
+ Nghệ thuật đối: “dưới lòng sâu-trên mặt đất”, “ngày xưa-ngày sau”, con sóng vẫn mãi không thay đổi giống như nỗi nhớ của em dành cho anh, đã in sâu vào tiềm thức, khiến cho “cả trong mơ còn thức”.
+ Tình cảm chân thành, thủy chung của người con gái được thể hiện “dẫu xuôi về phương Bắc/ Dẫu ngược về phương Nam/ Nơi nào em cũng nghĩ/Hướng về anh một phương”
+ Khẳng định quy luật vĩnh cửu của sóng “con nào chẳng tới bờ”, cũng giống như tình yêu đôi lứa, còn yêu nhau là còn có thể đến được với nhau dù có phải trải qua muôn vàn thử thách đi chăng nữa.
*Hai khổ thơ cuối
+ Khát vọng về tình yêu vĩnh cửu: Cuộc đời tuy dài thế/Năm tháng vẫn đi qua/ Như biển kia dẫu rộng/ Mây vẫn bay về xa”: Ý thơ vừa nêu lên những khó khăn vừa thể hiện niềm tin vào một tương lai tươi sáng.
+ “Làm sao được tan ra/ Thành trăm con sóng nhỏ/ Giữa biển lớn tình yêu/ Để ngàn năm còn vỗ”: người con gái muốn hòa mình vào biển khơi, được tan ra thành ngàn con sóng để mang tình yêu của mình đi xa mãi, được hòa vào nhịp của đại dương mênh mông.
+ Điệp từ “sóng” xuyên suốt bài thơ gợi cho ta ấn tượng về âm điệu của sóng cũng như làm cho nhịp điệu bài thơ trở nên tâm tình, thủ thỉ hơn. Sóng giữa đại dương rộng lớn hay chính là những con sóng lòng đang từng nhịp từng nhịp vỗ vào trái tim đang thổn thức của người con gái đang yêu.
Tổng kết nội dung và nghệ thuật của cả bài thơ
Nội dung: Bài thơ thể hiện phong cách thơ của Xuân Quỳnh, thể hiện tình cảm sôi nổi, mãnh liệt, duyên dáng, hồn nhiên, trong sáng trong tình yêu. Qua đó, nữ sĩ cũng đã thành công trong việc thể hiện những quan niệm tình yêu mới mẻ, táo bạo, của người phụ nữ hiện đại, khao khát tình yêu và dám chủ động tìm kiếm tình yêu, hạnh phúc của mình.
Nghệ thuật: Nhà thơ đã xây dựng thành công hình tượng “sóng” qua hình ảnh ẩn dụ và ngôn từ bình dị, dễ đi vào lòng người. Nhịp thơ nhẹ nhàng, lôi cuốn, như từng đợt sóng vỗ nhẹ nhàng vào những trái tim đang thổn thức yêu đương.
2. Phân tích bài thơ Sóng_Xuân Quỳnh
Nhà thơ Xuân Quỳnh (1942-1988) quê ở Hà Đông là một nhà thơ nổi tiếng và cũng là người vợ của nhà soạn kịch tài ba Lưu Quang Vũ. Trước khi đến với sự nghiệp thi ca bà đã là một nghệ sĩ múa biểu diễn cho đoàn múa Trung ương. Xuân Quỳnh được biết đến với những tác phẩm nổi tiếng như Tiếng gà trưa, Sóng, Thuyền và Biển… Nhà thơ Xuân Quỳnh đã viết bài thơ Sóng trong chuyến đi công tác ở Diêm Điền Thái Bình.
Khi phân tích bài thơ Sóng chúng ta sẽ thấu hiểu được sự suy tư cũng như những khát khao cháy bỏng của người phụ nữ trong tình yêu đôi lứa. Tình yêu đã vượt qua được nhiều không gian khoảng cách chỉ cần hai người luôn nghĩ về nhau. Bài thơ cũng chính là tâm sự nỗi lòng của tác giả muốn gửi gắm cho người mình yêu:
Khổ đầu tiên chính là sự song hành giữa hai hình tượng là sóng và em. Em đã được chuyển đổi thành sự vật sóng để dễ dàng bày tỏ tình yêu của mình hơn:
“Dữ dội và dịu êm
Ồn ào và lặng lẽ
Sóng không hiểu nổi mình
Sóng tìm ra tận bể”
Hình tượng sóng cũng giống như người con gái mới yêu vậy! Lúc thì dữ dội lúc thì dịu êm. Khi con gái tức giận vì chuyện người mình yêu đã làm thì trở nên dữ dằn nhưng khi được người yêu chiều chuộng thì con gái bỗng trở nên dịu êm và hiền từ đến lạ. Con gái sống thiên vì tình cảm nên cảm xúc bỗng chốc thay đổi nhanh chóng cũng như những làn sóng chẳng biết khi nào nó sẽ dữ dội khi nào sẽ dịu êm. Phải nói nhà thơ Xuân Quỳnh dùng hình tượng “Sóng” để khắc họa cho hình tượng người con gái đang yêu thật đúng và chuẩn xác. Hai tính từ “ồn ào” và “lặng lẽ” cũng là cách miêu tả tính cách người con gái lúc thì ồn ào sôi nổi nồng nhiệt lúc thì lại im lặng như hờn dỗi với người yêu. Sóng không hiểu nổi mình nên sóng đã tìm ra tận bể. Phải chăng con gái cũng chưa thể hiểu nổi lòng mình và muốn tìm ra được định nghĩa về tình yêu.
Khổ thứ hai chính là sự khát khao trong tình yêu là tuổi trẻ nồng nàn:
“Ôi con sóng ngày xưa
Và ngày sau vẫn thế
Nỗi khát vọng tình yêu
Bồi hồi trong ngực trẻ”
Tình yêu dù ở thời đại nào đi chăng nữa thì nó vẫn nồng thắm và tha thiết hay đây cũng chính là tấm lòng thủy chung một lòng của người con gái khi yêu muốn dành cho người mình yêu. Dù trải qua biết bao khó khăn đi chăng nữa thì tình yêu của người con gái vẫn vậy vẫn vẹn nguyên, son sắt chưa bao giờ phai mờ. “Nỗi khát vọng tình yêu bồi hồi trong ngực trẻ” chính là câu thơ thể hiện nỗi khát vọng về tình yêu luôn dạt dào và thường trực trong trái tim. Ở con gái luôn có những nỗi niềm và mong muốn điên dại được cháy hết mình cho tình yêu mặc dù người ta bảo con gái rất ngây thơ. Nhưng con gái vẫn bất chấp để được yêu. Tính từ “bồi hồi” thể hiện sự rung động mãnh liệt của tác giả dành cho tình yêu của mình. Dù có trải qua biết bao nhiêu thời gian hay biết bao nhiêu sự kiện thì sâu thẳm trong trái tim người phụ nữ cũng luôn khao khát một thứ được gọi là tình yêu để trái tim được sưởi ấm và hạnh phúc hơn rất nhiều.
Chế Lan Viên khi viết về tình yêu cũng nói: “Anh nhớ em như đông về nhớ rét, tình yêu ta như cánh kiến hoa vàng, như xuân đến chim rừng lông trở biếc”. Đây là những hình tượng đẹp mà độc lạ được nhà thơ Chế Lan Viên viết và khi ta đọc những câu thơ này rất dễ liên tưởng được giống với nét tình yêu của nhà thơ Xuân Quỳnh. Đó là mùa đông cần có cái rét như linh hồn của nó. Anh cần em như cần linh hồn thì mới có thể sống hạnh phúc được. Những câu thơ của nhà thơ Chế Lan Viên viết thật mới mẻ và sáng tại làm sao khi ví tình yêu như cánh kiến hoa vàng và mùa xuân nhớ đến chim rừng. Phải có tình yêu thì mọi vạn vật mới có thể bừng sắc hương và xinh đẹp, cánh kiến thì phải có hoa vàng cũng giống như xuân về phải có chim rừng trở biếc. Nhà thơ Chế lan Viên và nhà thơ Xuân Quỳnh liệu chăng có nét suy nghĩ đồng điệu với nhau về định nghĩa tình yêu?
Khổ thơ thứ ba chính là lời giải thích cho nguồn gốc của sóng hay cũng chính là tình yêu:
“Trước muôn trùng sóng bể
Em nghĩ về anh, em
Em nghĩ về biển lớn
Từ khi nào sóng lên
Sóng bắt đầu từ gió
Gió bắt đầu từ đâu
Em cũng không biết nữa
Khi nào ta yêu nhau”
Tác giả băn khoăn tự hỏi không biết sóng có từ nơi đâu và sóng có từ khi nào và tác giả cũng không biết nữa rồi chợt tự hỏi lại lòng mình khi nghĩ tình yêu của mình không biết bắt nguồn từ đâu mà “ta” lại có thể yêu nhau. Đúng vậy tình yêu thì làm sao có thể lý giải được chúng ta đã yêu nhau vì cái gì say mê với vẻ đẹp ngoại hình hay đắm say về tâm hồn? Đến khi ta yêu rồi mới cảm thấy chúng ta cũng ngây dại hơn không lý giải được tại sao mình đã yêu và yêu tự khi nào mất rồi.
Khổ thơ thứ 4 chính là tình cảm nhớ nhung da diết của nữ thi sĩ muốn gửi thông qua hình tượng sóng. Nhớ đến không thể nào ngủ được cũng giống như con sóng không bao giờ ngừng nghỉ vì quá nhớ đến chàng trai nào đó:
“Con sóng dưới lòng sâu
Con sóng trên mặt nước
Ôi con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được
Lòng em nhớ đến anh
Cả trong mơ còn thức”
Nhớ đến người mình yêu mà thông qua miêu tả con sóng luôn vỗ, để cập được bến bờ vì quá nhớ nhung cũng giống như người con gái luôn nhung nhớ và mong muốn gặp người mình yêu. “Cả trong mơ còn thức” đó là khi đi ngủ rồi nhưng trong giấc mơ người yêu vẫn luôn được ghi nhớ trong trái tim và bộ não đến nỗi “thổn thức” của người con gái. Dù có ngủ hay không thì khi yêu có khác gì nhau đâu lúc nào cũng có cảm giác nhớ nhung khôn nguôi và hình bóng của người yêu vẫn luôn thường trực trong tim người con gái. Khi mà tấm lòng của nhân vật “em” nhớ đến anh thì khi mơ em vẫn nhớ và em vẫn yêu. Con gái khi yêu tình cảm mà họ dành cho con trai thật sâu đậm cũng thật thiết tha biết bao!
Khổ thơ tiếp theo thể hiện sự chung thủy của người con gái dành cho người mình yêu: “Dẫu xuôi về phương Bắc, dẫu ngược về phương Nam, nơi nào em cũng nghĩ, hướng về anh một phương”. Dù đất nước Việt Nam có chia bao nhiêu vùng miền đi chăng nữa dù có phương Bắc hay phương Nam thì em vẫn chỉ nhớ đến anh dù anh không ở gần em. Tình yêu vượt qua hết mọi không gian và thời gian để có thể đến được với nhau giữa hai nhân vật em và anh. Đây phải chăng chính là cảm xúc của chính tác giả khi nhớ đến người mình yêu khi mình đang đi công tác xa. Đó chính là cảm xúc xa người yêu và nhớ nhung vô cùng. Có lẽ ai đang yêu hay đang phải yêu xa thì mới có thể hiểu và thấm thía được câu thơ này. “Hướng về một phương” cũng chính là sự chung thủy và tấm lòng son sắt luôn hướng đến người mình yêu, toàn tâm toàn ý, một lòng yêu anh không có gì đổi thay dù có khác nhau dù có bị cách trở bởi địa lý và thời gian đến đâu đi chăng nữa.
Người phụ nữ Việt Nam hiện lên nổi bật với những phẩm chất cao đẹp một lòng son sắt và gắn bó với chồng hay người mình yêu thông qua những dòng thơ của tác giả Xuân Quỳnh. Đến với khổ thơ tiếp theo ta lại thấy thêm yêu những người con gái ấy hơn nữa khi con gái bất chấp mọi gian khổ mọi khó khăn để được yêu: “Ở ngoài kia đại dương, trăm ngàn con sóng nhỏ, con nào chẳng tới bờ, dù muôn vời cách trở”. Đó cũng chính là niềm tin về tình yêu chính là điểm đích cuối cùng để chúng ta mơ về và cũng chính là động lực để vượt qua mọi khó khăn gian khổ. Ai là người hy sinh hay cống hiến trong tình yêu thì đều có thể có được hạnh phúc trong tình yêu. Chỉ có những người không tận tâm chung thủy trong tình yêu thì mới không thể có được tình yêu đích thực thật sự được.
Hai khổ thơ cuối là khát vọng tình yêu còn mãi mong muốn một tình yêu vĩnh cửu trường tồn của người phụ nữ:
“Cuộc đời tuy dài thế
Năm tháng vẫn đi qua
Như biển kia dẫu rộng
Mây vẫn bay về xa
Làm sao được tan ra
Thành trăm con sóng nhỏ
Giữa biển lớn tình yêu
Để ngàn năm còn mãi”.
Dù năm tháng có trôi qua nhưng sóng vẫn vậy sóng vẫn vỗ tới bờ dù biển có rộng đến bao nhiêu. Mây vẫn luôn bay với gió để đi xa hơn. Vạn vật đều gắn bó với nhau cớ sao con người không thể như vậy? Con người hoàn toàn có thể gắn bó yêu thương nhau dẫu trải qua biết bao nhiêu sóng gió bão tố của cuộc đời và thời gian. Khổ thơ cuối cùng chính là mong muốn được tình yêu trường tồn vã mãi mãi với thời gian. Ước nguyện của người con gái giống như những con sóng được tan ra thành những con sóng nhỏ để được yêu thương và thể hiện tình cảm của mình nhiều hơn. Tình yêu như ngọn hải đăng giữa biển khơi khiến cho hai người yêu nhau có thể tìm được nhau giữa muôn trùng sóng biển. Tình yêu là điều kỳ diệu mà ông trời đã ban tặng cho con người và đó là điều lớn lao mà không phải ai cũng có thể được trao tặng. Khi chúng ta có tình yêu nên gìn giữ trân trọng và chung thủy một lòng với nó. Rồi chúng ta cũng sẽ có được tình yêu tuyệt vời và chứa chan biết bao nhiêu hạnh phúc với một trái tim bồi hồi và xao xuyến.
Kết bài.
Bài Thơ Sóng (Xuân Quỳnh)
Bài thơ Sóng (Xuân Quỳnh)
Bài giảng: Sóng (Xuân Quỳnh) – Cô Nguyễn Ngọc Anh (Giáo viên VietJack)
Nội dung bài thơ Sóng
I. Đôi nét về tác giả Xuân Quỳnh
– Xuân Quỳnh sinh năm 1942, mất năm 1988, tên khai sinh là Nguyễn Thị Xuân Quỳnh
– Quê quán: La Khê, thành phố Hà Đông, tỉnh Hà Tây (nay thuộc thành phố Hà Nội)
– Xuân Quỳnh xuất thân trong một gia đình công chức, mồ côi mẹ từ nhỏ, Xuân Quỳnh ở với bà nội
– Xuân Quỳnh từng là diễn viên múa của Đoàn văn công nhân dân Trung ương, là biên tập viên Nhà xuất bản Tác phẩm mới, Ủy viên Ban chấp hành Hội Nhà văn Việt Nam khóa III
– Xuân Quỳnh là một trong số những nhà thơ tiêu biểu nhất của thế hệ nhà thơ trẻ trưởng thành trong cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước
– Năm 2007, Xuân Quỳnh được tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật
– Tác phẩm chính: Tơ tằm – Chồi biếc (in chung), Hoa dọc chiến hào, Gió Lào cát trắng, Lời ru trên mặt đất, Tự hát, Hoa cỏ may, Bầu trời trong quả trứng, truyện thơ Truyện Lưu Nguyễn
– Phong cách thơ: Thơ Xuân Quỳnh là tiếng lòng của một tâm hồn phụ nữ nhiều trắc ẩn, vừa hồn nhiên, tươi tắn, vừa chân thành, đằn thắm và luôn da diết trong khát vọng hạnh phúc bình dị đời thường.
II. Đôi nét về tác phẩm Sóng
1. Hoàn cảnh ra đời
– Sóng được sáng tác năm 1967 trong chuyến đi thực tê ở vùng biển Diêm Điền (Thái Bình), là một bài thơ đặc sắc viết về tình yêu, rất tiêu biểu cho phong cách thơ Xuân Quỳnh
– Bài thơ in trong tập Hoa dọc chiến hào
2. Bố cục (4 phần)
– Phần 1 (2 khổ thơ đầu): Nhận thức về tình yêu qua hình tượng sóng
– Phần 2 (2 khổ tiếp theo): Suy nghĩ, trăn trở về cội nguồn và quy luật của tình yêu
– Phần 3 (3 khổ thơ tiếp theo): Nỗi nhớ, lòng thủy chung son sắt của người con gái trong tình yêu
– Phần 4 (còn lại): Khát vọng về tình yêu vĩnh cửu, bất diệt
3. Giá trị nội dung
Qua hình tượng sóng, trên cơ sở khám phá sự tương đồng, hòa hợp giữa sóng và em, bài thơ diễn tả tình yêu của người phụ nữ thiết tha, nồng nàn, chung thủy, muốn vượt lên thử thách của thời gian và sự hữu hạn của đời người. Từ đó cho thấy tình yêu là một thứ tình cảm cao đẹp, một hạnh phúc lớn lao của con người.
4. Giá trị nghệ thuật
– Hình tượng sóng đôi giúp nhà thơ diễn tả những cảm xúc khó nói trong tình yêu
– Thể thơ năm chữ với cách ngắt nhịp linh hoạt phù hợp trong việc diễn tả các cung bậc, sắc thái cảm xúc khác nhau
– Ngôn ngữu gần gũi, trong sáng, dung dị, tinh tế
III. Dàn ý phân tích Sóng
I. Mở bài
– Giới thiệu khái quát về nhà thơ Xuân Quỳnh (tiểu sử, phong cách thơ…)
– Giới thiệu khát quát về bài thơ “Sóng” (hoàn cảnh ra đời, nội dung chính….)
II. Thân bài
1. Nhận thức về tình yêu qua hình tượng sóng
– Thủ pháp đối lập: dữ dội – dịu em, ồn ào – lặng lẽ
→ Các cung bậc, sắc thái khác nhau của sóng cũng giống như những cung bậc tình cảm phong phú, những trạng thái đối cực phức tạp, đầy nghịch lí của người phụ nữu khi yêu
– Hình ảnh ẩn sụ, nhân hóa “Sông không hiểu nổi mình/Sóng tìm ra tận bể”: khát vọng vươn xa, thoát khỏi những gì chật chội, nhỏ hẹp, tầm thường
→ Quan niệm mới về tình yêu: yêu là tự nhân thức, là vươn tới cái rộng lớn, cao xa
– Phép so sánh, liên tưởng “Ôi con sóng ngày xưa … Bồi hồi trong ngực trẻ”: Lời khẳng định khát vọng tình yêu cháy bỏng, mãnh liệt luôn luôn thường trực trong trái tim tuổi trẻ
2. Những suy nghĩ, trăn trở về cội nguồn và quy luật của tình yêu
– Sử dụng dày đặc các câu hơi tu từ “Từ nơi nào sóng lên?”, “Gió bắt đầu từ đâu?”: thể hiện mong muốn muốn tìm được cội nguồn của tình yêu, lí giải được tình yêu, khát khao hiểu được tình yêu, hiểu được bản thân mình và hiểu được người mình yêu
– Câu trả lời “Em cũng không biết nữa”: Lời tự thú chân thành của người phụ nữ, đầy hồn nhiên, nữ tính. Tình yêu là bí ẩn, những trạng thái trong tình yêu luôn là những điều khó lí giải
3. Nỗi nhớ, lòng thủy chung son sắt của người con gái khi yêu
– Nỗi nhớ là tình cảm chủ đạo, luôn thường trực trong trái tim những người đang yêu
+ Nỗi nhớ bao trùm cả không gian, thời gian: “dưới lòng sâu… trên mặt nước…”, “ngày đêm không ngủ được”
→ Nỗi nhớ da diết, sâu đậm
+ Tồn tại trong ý thức và đi vào cả tiềm thức: “Lòng em nhớ đến anh/Cả trong mơ còn thức”
→ Cách nói cường điệu nhưng hết sức hợp nhằm tô đậm nỗi nhớ mãnh liệt của tác giả
+ Nghệ thuật nhân hóa, hóa thân vào sóng để “em” tự bộc lộ nỗi nhớ da diết, cháy bỏng của mình
– Lòng thủy chung, son sắt của người con gái trong tình yêu:
+ “Em”: phương Bắc phương Nam – “Hướng về anh một phương”
→ Lời thể thủy chung son sắt tuyệt đối
+ “sóng” : ngoài đại dương → “Con nào chẳng tới bờ”
→ quy luật tất yếu.
+ Lòng thủy chung là sức mạnh để tình yêu vượt qua mọi khó khăn, thử thách để tới với bến bờ hạnh phúc
⇒ Lời khẳng định cho cái tôi của một con người luôn vững tin ở tình yêu
4. Khát vọng về tình yêu vĩnh cửu, bất diệt
– Sự nhạy cảm và lo âu của tác giả về cuộc đời trước sự trôi chảy của thời gian “Cuộc đời tuy dài thế … Mây vẫn bay về xa”
– “Làm sao” gợi sự băn khoăn, khắc khoải, ước ao được hóa thành “trăm con sóng nhỏ” để muôn đời vỗ mãi vào bờ.
– Khát khao của nguời phụ nữa được hòa mình vào cuộc đời, được sống trong “biển lớn tình yêu” với mooitj tình yêu trường cửu, bất diệt với thời gian
III. Kết bài
– Khái quát giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ:
+ Nội dung: bài thơ diễn tả tình yêu của người phụ nữ thiết tha, nồng nàn, chung thủy, muốn vượt lên thử thách của thời gian và sự hữu hạn của đời người. Từ đó cho thấy tình yêu là một thứ tình cảm cao đẹp, một hạnh phúc lớn lao của con người
+ Nghệ thuật: hình ảnh sóng đôi sóng và em, thể thơ năm chữ, ngogn ngữu dung dị, trong sáng…
– Cảm nhận về bài thơ: bài thơ cho chúng ta thấy rõ những cung bậc cảm xúc sâu lắng, thầm kín trong tình yêu. Đó là tiếng lòng, là nhịp chảy của những trái tim đang khao khát, rạo rực yêu thương.
Ngân hàng trắc nghiệm miễn phí ôn thi THPT Quốc Gia tại chúng tôi
tac-gia-tac-pham-lop-12.jsp
Bạn đang đọc nội dung bài viết Phân Tích Ý Nghĩa Bài Thơ Sóng Của Xuân Quỳnh trên website Athena4me.com. Hy vọng một phần nào đó những thông tin mà chúng tôi đã cung cấp là rất hữu ích với bạn. Nếu nội dung bài viết hay, ý nghĩa bạn hãy chia sẻ với bạn bè của mình và luôn theo dõi, ủng hộ chúng tôi để cập nhật những thông tin mới nhất. Chúc bạn một ngày tốt lành!