Cập nhật nội dung chi tiết về Giáo Án Ngữ Văn 8 Tiết 25 mới nhất trên website Athena4me.com. Hy vọng thông tin trong bài viết sẽ đáp ứng được nhu cầu ngoài mong đợi của bạn, chúng tôi sẽ làm việc thường xuyên để cập nhật nội dung mới nhằm giúp bạn nhận được thông tin nhanh chóng và chính xác nhất.
– Kiến thức: – HS cảm nhận được lòng thương cảm sâu sắc của An – đéc – xen đối với em bé bán diêm bất hạnh trong đêm giao thừa được kể bằng nghệ thuật truyện cổ tích đan xen giữa hiện thực và mộng tưởng cảm động mà thấm thía.
– Kỹ năng : – Biết tóm tắt văn bản tự sự, phân tích bố cục và nhân vật, biện pháp đối lập – tương phản.
– Thái độ : – Giáo dục lòng thương người, biết cảm thông. chia sẻ với bất hạnh của người khác.
Tiết 25-26 Văn bản: cô bé bán diêm A. Mục tiêu - Kiến thức: - HS cảm nhận được lòng thương cảm sâu sắc của An - đéc - xen đối với em bé bán diêm bất hạnh trong đêm giao thừa được kể bằng nghệ thuật truyện cổ tích đan xen giữa hiện thực và mộng tưởng cảm động mà thấm thía. - Kỹ năng : - Biết tóm tắt văn bản tự sự, phân tích bố cục và nhân vật, biện pháp đối lập - tương phản. - Thái độ : - Giáo dục lòng thương người, biết cảm thông. chia sẻ với bất hạnh của người khác. B. Chuẩn bị - GV: Soạn bài, TLTK, kênh hình, ảnh chân dung An - đéc - xen - HS: Đọc truyện, tóm tắt nội dung, soạn bài C. Phương phỏp - Phương pháp đàm thoại, giảng bình, tích hợp D. Tiến trình hoạt động dạy và học 1- ổn định tổ chức (1') 2- Kiểm tra bài cũ (5') Phỏt biểu cảm nghĩ của em về nhõn vật lóo Hạc trong truyện ngắn cựng tờn của Nam Cao? 3- Bài mới * Giới thiệu bài: Ỏ những giờ trước chỳng ta đó được tỡm hiểu một số tỏc phẩm đặc sắc của nền văn học Việt Nam. Hụm nay cụ và cỏc em sẽ đến thăm một đất nước xa xụi nhưng cú một nhà văn nổi tiếng và tờn tuổi của ụng đó khỏ quen thuộc với cỏc em. Đú là nhà văn An-độc-xen với tỏc phẩm Cụ bộ bỏn diờm. Hoạt động 1 Quan sỏt ảnh chõn dung nhà văn An-độc-xen ?) Trình bày hiểu biết của em về tác giả? ?Điểm nổi bật trong những trang viết của ụng là gỡ? - Những truyện của ông nhẹ nhàng, tươi mát, toát lên tình yêu con người và niềm tin vào sự thắng lợi của những cái tốt đẹp trên thế gian. Nhà nghiên cứu văn học Lassen đã giới thiệu về truyện cổ của An- đéc- xen "Truyện An- đéc- xen là một mảng thời thơ ấu của bất cứ người Đan Mạch nào. Thiên tài của ông khiến chúng cũng là của người lớn. Những truyện đó không những là truyện truyền thống của trẻ em, mà còn chứa đựng nhiều yếu tố huyền thoại, truyền thuyết, phản ánh qua một thế giới không thực những ước mơ và truyền thống của cả một dân tộc" Nhà văn Nguyễn Tuân cũng đã từng viết "Một em nhỏ nào đã đọc qua truyện ngắn An- đéc- xen thì trọn đời không thể nào quên và dửng dưng với thơ ca, mộng tưởng, tình yêu thương và lòng công bằng" H: Quan sát một số quyển truyện cổ An- đéc- xen ?) Nêu vài nét về văn bản? - Kể về cuộc đời bất hạnh và khát vọng của cô bé bán diêm I. Giới thiệu tác giả - tác phẩm: 1. Tác giả: - An- đéc- xen(1805-1875), là nhà văn Đan Mạch nổi tiếng với loại truyện kể cho trẻ em - Những câu chuyện của An- đéc- xen rất nhẹ nhàng nhưng thấm thía, thể hiện lòng nhân đạo sâu sắc của nhà văn 2.Tác phẩm: Truyện "Cô bé bán diêm" (1845) khi An- đéc- xen đã có trên 20 năm cầm bút, tên tuổi đã lừng danh thế giới *GV hướng dẫn đọc : đọc chậm, cảm thông - GV đọc phần chữ nhỏ H: Quan sát một số hình ảnh về cô bé bán diêm 2 H: Tóm tắt truyện ?) Giải thích từ: gia sản, trường xuân, ảo ảnh? 3. Đọc, tìm hiểu chú thích a.Đọc và tóm tắt văn bản b.Tìm hiểu chú thích Hoạt động 2 ?) Em hóy xỏc định bố cục của văn bản? Nội dung mỗi phần? P3: còn lại: Cái chết của cô bé bán diêm *GV: Cho HS tìm hiểu kiểu bổ dọc văn bản ? Truyện có mấy nhân vật? Nhân vật nào là nhân vật chính?Cách xây dựng những nhân vật này có gì đặc biệt? H: Cô bé bán diêm + Mẹ: ( giầy của mẹ) + Bà: Hồi ức và mộng tưởng + Bố: Nỗi sợ hãi của em bé + Mọi người Ngoài cụ bộ, truyện cũn nhắc đến ba người thõn trong gia đỡnh em là bà, bố và mẹ. Những nhõn vật này khụng được miờu tả trực tiếp trong tỏc phẩm mà chỉ được kể giỏn tiếp qua trang phục (bộ đi giầy của mẹ), suy nghĩ (về bố) và tưởng tượng (về bà) ? Em có suy nghĩ gì về nhan đề của văn bản? H: Tên tác phẩm - Tên nhân vật chính G:Tỏc phẩm chỉ cú một nhõn vật chính. Đấy là cụ bộ bỏn diờm. Cụ bộ khụng cú tờn. Người kể dựng ngay cụng việc (bỏn diờm) để gọi tờn nhõn vật. Cỏch đặt tờn này đó cho thấy dụng ý: nhấn mạnh nỗi thống khổ của một con người, cũn bộ mà phải đi bỏn diờm để kiếm sống. Khụng cú tờn, em bộ ấy sẽ mang giỏ trị ẩn dụ lớn. Em đại diện và gợi nhớ đến vụ vàn cỏc em bộ nghốo khổ như em. (Hoạt động nhúm) ? Hoàn cảnh gia đình của cô bé bán diêm như thế nào? (trong quá khứ và hiện tại) * Hoàn cảnh gia đình: - Quá khứ: + Ngôi nhà xinh xắn có dây thường xuân bao quanh +Bà nội hiền hậu của em còn sống +Em được đón giao thừa ở nhà ?Những chi tiết trên cho thấy cô bé đã có một cuộc sống như thế nào trong quá khứ? ?Cuộc sống của cô bé ở hiện tại đã có những thay đổi như thế nào? - Hiện tại: +Bà em đã mất +Gia sản tiêu tán + Chui rúc trong một xó tối tăm, luôn luôn nghe những lời mắng nhiếc chửi rủa +Hàng ngày đi bán diêm kiếm sống ?Những chi tiết này cho ta thấy cuộc sống của cô bé hiện tại như thế nào? ? Em cú suy nghĩ gỡ trước sự thay đổi hoàn cảnh sống của cụ bộ bỏn diờm? H: Cuộc sống gia đình của cô bé bán diêm tuy là sự nối tiếp về thời gian từ quá khứ đến hiện tại song tính chất cuộc sống đã hoàn toàn thay đổi. Từ một cuộc sống đầy đủ về vật chất và tinh thần thì nay em sớm bị ném ra cuộc đời và tự kiếm sống. Nếu sinh ra và lớn lờn trong cảnh khổ, con người rồi sẽ quen đi và khụng cú cảm giỏc quỏ nặng nề trước những khổ ải mà họ phải hứng chịu. Nhưng đang sống trong ngụi nhà ấm ỏp, đầy ắp tỡnh thương, đầy đủ về vật chất mà lại bị nộm ra đường bơ vơ tự kiếm sống trong thời tiết lạnh giỏ thỡ quả thật là quỏ khủng khiếp. Em bộ bỏn diờm lại ở trong hoàn cảnh nghiệt ngó đú. H: Theo dõi SGK Từ đầu. "Cứng đờ ra" ?) Trong câu chuyện, cô bé xuất hiện trong khung cảnh như thế nào? ?Em cú nhận xột gỡ về khung cảnh ấy? Ngay ở đầu văn bản, cụ bộ xuất hiện trong một khung cảnh rất đặc biệt: - Đờm giao thừa - Thiờn nhiờn dữ dội (giú rột, tuyết rơi) - Cuộc sống của mọi người xung quanh đầy đủ, sung tỳc ? Thời điểm giao thừa gợi cho ta suy nghĩ gì? Khung cảnh của đờm giao thừa chắc ai cũng biết. Người đi xa tỡm về nhà. Khụng khớ gia đỡnh ấm ỏp, tưng bừng, bận rộn. Người người đi mua sắm nhộn nhịp phố phườngChớnh khụng khớ đờm giao thừa đú khiến cụ bộ nhớ lại quỏ khứ của mỡnh. "Em tưởng nhớ lại năm xưa, khi bà nội hiờn hậu của em cũn sống, em cũng được đún giao thừa ở nhà." ? Chi tiết đú gợi cho em suy nghĩ gỡ? Khoảng cỏch thời gian về đờm giao thừa hạnh phỳc năm xưa đến đờm giao thừa bất hạnh năm nay ắt hẳn chưa phải lõu lắm. Bởi lẽ em cũn nhớ rất rừ khụng khớ và mựi vị của đờm giao thừa. Thế nhưng trờn cỏi nền yờn ả tràn ngập ỏnh sỏng và mựi vị quyến rũ đú, Andecsen đó dựng lờn hỡnh ảnh một cụ bộ bỏn diờm nghốo khổ. ? Cô bé xuất hiện qua những chi tiết nào? H: - Cô bé bán diêm nhà nghèo, mồ côi mẹ, đầu trần, đi chân đất, bụng đói, đang dò dẫm trong bóng tối - Suốt cả ngày em không bán được bao diêm nào - Không ai bố thí cho một đồng xu nào đem về - Em thu đôi chân vào người, nhưng mỗi lúc em càng thấy rét buốt hơn ? Từ "dũ dẫm" gợi lờn dỏng vẻ như thế nào của cụ bộ bỏn diờm ? H:- Mang ý nghĩa tả thực: Đan Mạch là nước Bắc Âu cú mựa đụng rất khắc nghiệt. Nhiệt độ cú khi xuống vài chục độ dưới 0.-à Sự khú khăn, vất vả của cụ bộ khi phải chống chọi với cỏi đúi, với thiờn nhiờn khắc nghiệt, đụi bàn chõn trần tờ dại trong băng tuyết. - í nghĩa ẩn dụ: Sự non nớt của cụ bộ trờn bước đường mưu sinh. ? Em bộ đó làm gỡ để chống chọi với cỏi rột? - Em ngồi nộp trong một gúc tường, thu đụi chõn vào người ? Tại sao trong hoàn cảnh như vậy em lại không thể về nhà? Không thể nào về nhà, nhất định là cha em sẽ đánh em Vả lại ở nhà cũng rét thế thôi.Gió vẫn thổi rít vào trong nhà G: Với em, ngôi nhà ấy khụng phải là ngụi nhà ấm cỳng. Nú lạnh lẽo, tồi tàn khụng chỉ vỡ dột nát tả tơi mà còn bởi vì thiếu vắng tỡnh người. Cha em - người thõn duy nhất của em khụng cho em chỗ dựa và hơi ấm tỡnh thương. Em thật sự cụ đơn, bất hạnh trong chớnh ngụi nhà của mỡnh. ? Nờu cảm nhận của em về tỡnh cảnh của cụ bộ bỏn diờm? G: Cụ bộ thật đỏng thương. Khoảng cỏch giữa cụ với ngụi nhà ấm ỏp, rực rỡ kia trờn thực tế chỉ là một bức tường lạnh lẽo. Nhưng thực chất lại là hai thế giới hoàn toàn khỏc nhau. Trong ngụi nhà càng ấm ỏp, sỏng rực bao nhiờu thỡ gúc tường nơi cụ ngồi càng tối tăm, lạnh lẽo bấy nhiờu. Tỡnh cảnh của em thật đỏng thương tõm. Những người thõn yờu lần lượt bỏ em đi. Cha em lại trở nờn độc ỏc. Em khụng bỏn được diờm và thậm chớ ngay cả đến ngửa tay ăn xin em cũng chẳng cú được gỡ : "khụng ai bố thớ cho một đồng xu nào đem về". Mỗi bao diờm chỉ đỏng giỏ 2 xu - một số tiền rất nhỏ trong cỏi xó hội đầy đủ, sung tỳc kia. Nhưng với cụ bộ bỏn diờm, số tiền ấy cú ý nghĩa rất lớn. ? Em hóy tưởng tượng, nếu cụ bộ bỏn được 1 bao diờm hoặc cú ai đú cho cụ bộ một xu thỡ số phận của cụ bộ bỏn diờm sẽ như thế nào? - Cụ bộ sẽ được về nhà, cụ bộ sẽ khụng chết và cú thể trong năm mới cụ sẽ cú một cuộc sống tốt đẹp hơn. G.Trong cuộc sống, cho dự ở trong bất cứ một hoàn cảnh nào, con người luụn nhỡn về phớa trước và hy vọng vào điều tốt đẹp. Đú chớnh là động lực giỳp cho con người cú thể vượt qua những khú khăn, thử thỏch trong cuộc sống Nhưng điều đú đó khụng xảy ra. Thế gian này đó hoàn toàn lạnh lẽo đối với em. Một mỡnh em phải chống chọi lại cả khối lạnh lẽo bủa võy từ mọi phớa. Cỏi lạnh của nhà em, cỏi lạnh từ tỡnh cảm cha con, cỏi lạnh của lũng người trờn phố và cỏi lạnh của giỏ rột thời tiết. Xó hội khụng chấp nhận, cưu mang một mảnh hỡnh hài bộ nhỏ, khốn cựng với chỉ một nhu cầu tối thiểu của con người: được ăn no, mặc ấm và được yờu thương ?) Để tô đậm nỗi khổ cực của cô bé, tác giả đã sử dụng thủ pháp nghệ thuật nào? Hiệu quả của thủ pháp này? H: Thủ pháp đối lập, tương phản tăng cấp Quá khứ: Cuộc sống êm đềm, hạnh phúc Hiện tại: Cuộc sống nghèo nàn, bất hạnh. - Đêm giao thừa, trời rét mướt. Cửa sổ mọi nhà đều rực sáng ánh đèn. - Trong phố sực nức mùi ngỗng quay - Cô bé mồ côi mẹ đầu trần, chân đi đất, dò dẫm trong bóng tối - Cô bé bụng đói, cả ngày em không bán đợc bao diêm nào. - Không ai bố thí cho em m ... như giữa ban ngày, em đã nhìn thấy bà như thế nào? Và điều gì xảy ra sau đó? -Chưa bao giờ em thấy bà em to lớn và đẹp lóo như thế này. Bà nắm tay em rồi hai bà chỏu bay vụt lờn cao, cao mói, chẳng cũn đúi rột đau buồn nào đe dọa họ nữa. họ đó về chầu thượng đế ?) Mộng tưởng 5 của cô bé có ý nghĩa gì? - Cuộc sống trên trần gian chỉ là buồn đau, đói rét với người nghèo ? Tại sao trong câu chuyện hình ảnh người bà lại được nhắc đến nhiều nhất trong suy nghĩ của cô bé? Vì đó là người nhân hậu thực sự yêu thương em. ?Em có suy nghĩ gì về những mộng tưởng của em bé? - Đó là những ước mơ khát vọng chính đáng, muôn đời của em bé nói riêng và của con người nói chung - Những mộng tưởng đó hoàn toàn hợp lý trong hoàn cảnh : rét, đói, thiếu tình thương Hợp lý Giản dị, chính đáng ? Em có nhận xét gì về trình tự mất mát của em bé và quá trình các ảo ảnh hiện lên qua ngon lửa diêm? -Toàn bộ cõu chuyện là bức tranh sỏng tối của một cuộc đời. Điểm khộp mở hay cũng chớnh là vựng giao thoa kia chập chờn theo ngọn lửa diờm tỏa sỏng. Trước khi quẹt diờm em bộ đó ở vào cảnh ngộ mất bà, mất nhà, mất đờm giao thừa với cõy thụng Nụ-en, phải lang thang dưới trời giỏ lạnh. Sau khi quẹt diờm, quỏ trỡnh mất mỏt đú lại được bự đắp theo chiều ngược lại: diờm sỏng, lũ sưởi hiện lờn, ngỗng quay hiện lờn, cõy thụng Nụ-en hiện lờn, bà em hiện lờn... Những trạng từ được sử dụng kốm theo trạng từ "tắt" càng làm tăng thờm nỗi hụt hẫng kia: "lửa vụt tắt", "que diờm vụt tắt", "que diờm tắt phụt". Bốn lần thắp lửa, bốn lần lửa tắt, bốn lần ảo ảnh hạnh phỳc vụt qua nhanh. Để nớu giữ hư ảnh, diờm phải liờn tục được đốt lờn tỏa sỏng. Niềm hạnh phỳc của em bộ cũng chỉ nhỏ nhoi như ngọn lửa diờm trong mịt mựng số phận của đờm giao thừa buốt giỏ. Điều nghịch lớ ở đõy là: hư ảnh càng được giữ lại, càng rừ nột bao nhiờu thỡ linh hồn em bộ (nếu như cú linh hồn), sự sống của em bộ càng leo lột, càng rời xa thể xỏc, xa sự sống bấy nhiờu. Cuối cựng ngọn lửa ước mơ đó mang em theo cựng bà, người duy nhất em dấu yờu, người duy nhất mang lại hạnh phỳc cho em trờn cừi đời. Cỏi chết ấy là sự giải thoỏt. Khi trần gian là chốn khổ ải vụ bờ thỡ hạnh phỳc con người chỉ cú được là ở thế giới bờn kia. ?Những mộng tưởng của cô bé bán diêm được bắt đầu từ ánh sáng của những ngọn lửa diêm vậy hình ảnh những que diêm và hình ảnh ngọn lửa diêm có ý nghĩa gì? - ". Nhà văn đó để chớnh đụi tay bộ nhỏ của em thắp lờn Ánh sỏng - với những mộng tưởng của niềm tin và hạnh phúc bởi cuộc đời đã quá lạnh lẽo với em, em phải tự tìm cho mình một niềm vui , niềm hạnh phúc ở chính trong mộng tưởng từ ánh lửa của những que diêm nhỏ bé. ?) Để làm nổi bật mộng tưởng, nhà văn đã dùng nghệ thuật gì? - Tương phản, đối lập, mộng tưởng đan xen thực tế... ?) Vì sao cô bé bán diêm lại chết? - Vì đói rét - Vì sự thờ ơ, lãnh đạm của mọi người . Lại vẫn là ai đú núi, khụng cú danh tớnh, "Mọi người bảo nhau: - Chắc nú muốn sưởi ấm!". Sự tồn tại của xó hội xung quanh em bộ là mọi người: số đụng, ẩn dụ cho cả khối băng lạnh trong lương tri con người. Thỡ ra, khụng phải cỏi giỏ lạnh của một đờm chuyển mựa (đờm giao thừa chuyển từ mựa đụng sang mựa xuõn) giết chết em bộ mà chớnh cỏi lạnh trong tõm hồn, đạo đức của mọi người kia đó giết chết em. Họ khụng hề quan tõm, khụng hề thấu hiểu ngay cả khi em chết. Thế giới thực, thế giới con người đó hoàn toàn lạnh lẽo với em. Sự chịu đựng của con người tuy lớn lao nhưng bao giờ cũng cú giới hạn. Tại thời điểm vạn vật trờn trỏi đất đang õm thầm chuyển mỡnh đún chào những tia nắng của mựa hồi sinh mới thỡ em bộ phải vĩnh viễn ra đi, chỡm trong đờm tối tăm buốt lạnh của độ đụng tàn. Nghệ thuật tương phản của tỏc giả đó gieo vào lũng người đọc bao nỗi xút xa, căm phẫn, đó hàm chứa trong nú cỏi nhỡn mỉa mai của một ỏng văn đẫm màu cổ tớch. Việc người bà nắm tay chỏu bay lờn là sự giải thoỏt, là niềm hạnh phỳc ta thường gặp trong thế giới cổ tớch. Nhưng kiểu kết thỳc cú hậu của truyện cổ tớch là nhõn vật bất hạnh được hưởng hạnh phỳc, niềm vui sướng ngay tại cừi trần. Sự thay đổi địa vị cuộc sống của nhõn vật cổ tớch được diễn ra trong sự ngưỡng mộ của mọi người về chõn lớ thiện thắng ỏc. Cũn kiểu kết thỳc cú hậu, (ta vẫn cú thể gọi như thế) của Andersen là hạnh phỳc ở thiờn đường nơi chẳng cú ai chứng kiến để tụn vinh chuyện ở hiền gặp lành. Sự ra đi của em bộ, khỏt vọng được chết của em là lời lờn ỏn sõu sắc nhất cỏi xó hội phi nhõn bản kia ?) Đánh giá về cái chết của cô bé bán diêm có 3 ý kiến sau. Hãy chọn phương án đúng? Vì sao? a) Là cái chết đẹp, chết về thể xác nhưng linh hồn, khát vọng của bé vẫn sống "đôi má hồng, đôi môi đang mỉm cười" b) Là cái chết bi thương c) Cái chết thể hiện bi kịch lạc quan của tác phẩm ?Hình ảnh cuối câu chuyện gợi cho em có suy nghĩ gì? Cũng vẫn là những hỡnh ảnh tương phản qua lời kể: một bờn là khung cảnh thiờn nhiờn đầy ỏnh sỏng và mọi người, một bờn là cảnh ảm đạm của xú tường và em bộ: 1. "Sỏng hụm sau, tuyết vẫn phủ kớn mặt đất, nhưng mặt trời lờn, trong sỏng, chúi chang trờn bầu trời xanh nhợt. Mọi người vui vẻ ra khỏi nhà. 2. "Trong buổi sỏng lạnh lẽo ấy, ở một xú tường, người ta thấy một em bộ gỏi cú đụi mỏ hồng và đụi mụi đang mỉm cười. Em đó chết vỡ giỏ rột trong đờm giao thừa". G: Hai đoạn văn trờn được miờu tả theo bỳt phỏp tương phản nhưng vẫn tuõn thủ nguyờn tắc dựa vào tõm trạng của nhõn vật. Ở đoạn 1, người kể nhỡn thế giới xung quanh theo tõm trạng của mọi người. Những người này vui vẻ trong ngày đầu xuõn nờn vạn vật qua cảm nhận của họ là mặt trời "trong sỏng", "chúi chang". Trỏi lại, ở đoạn 2, khi kể lại chuyện em bộ "đó chết vỡ giỏ rột" thỡ người kể lại cảm nhận "trong buổi sỏng ấy" cỏi "lạnh lẽo" của tiết trời. Đặt song song hai cảnh đời bờn nhau, Andersen càng tụ đậm thờm nỗi bi đỏt của em bộ và sự hững hờ của người đời. Và ngay cõu đầu tiờn của đoạn tiếp theo (đoạn cuối), người kể đó chốt lại khụng khớ của hai đoạn vừa nờu bằng cõu văn thấm đẫm tỡnh yờu thương dành cho đứa trẻ mồ cụi xấu số: "Ngày mồng một đầu năm hiện lờn trờn thi thể em bộ ngồi giữa những bao diờm". Và tỏi hiện diện mạo em bộ khi đó chết bằng hỡnh ảnh trong sỏng, thiờn thần: "Đụi mỏ hồng và đụi mụi đang mỉm cười". Theo đú, hỡnh dỏng "ngày mồng một đầu năm" sẽ là đụi mỏ hồng và đụi mụi mỉm cười. Em bộ đó trở thành biểu tượng của một năm mới với khỏt vọng cú một cuộc sống tốt đẹp hơn. Andersen vững tin vào điều đú nờn để cho em ra đi trong hạnh phỳc, cỏi hạnh phỳc mà em phải tự tạo cho mỡnh trờn thế gian, vỡ "chẳng ai biết cỏi điều kỡ diệu em đó trụng thấy, nhất là cảnh huy hoàng lỳc hai bà chỏu bay lờn để đún lấy những niềm vui đầu năm". Điểm dừng của niềm cảm thụng, tin tưởng vào hạnh phỳc ở thế giới bờn kia của cõu chuyện cũng chớnh là điểm mở ra những vấn đề chua chỏt, thẳm sõu trong tận cừi nhõn sinh. Chẳng một ai thấu hiểu em bộ. Chẳng ai biết niềm mong ước của em: "Chẳng cũn đúi rột, đau buồn nào đe dọa". Em chẳng biết tỡm đõu ra lời giải đỏp. Và mỉa mai thay, lời nguyện ước của em chỉ cú được khi ở thế giới bờn kia: từ cừi chết. Cõu chuyện thấm đẫm hương vị cổ tớch về em bộ bỏn diờm khộp lại với bao buồn vui lẫn lộn. Ta mừng vỡ em bộ gặp được bà, niềm hạnh phỳc duy nhất trong đời, ta mừng vỡ em đó nở nụ cười khi gió từ cuộc đời, song lại mói day dứt vỡ tại sao ước mơ nhỏ nhoi về cỏi ăn, về ngọn lửa sưởi ấm ấy lại khụng đến với em, bừng sỏng thành bếp lửa lớn mà chỉ leo lột theo ngọn lửa diờm chúng tàn giữa trời giỏ rột. Dẫu sao thỡ tuy ngắn ngủi nhưng những que diờm ấy vẫn thắp sỏng được ước nguyện cuối cựng của con người khốn khổ: em bộ với nụ cười và đụi mỏ hồng. ?) Kết thúc câu chuyện gợi cho em suy nghĩ gì về số phận những người nghèo khổ ở Đan Mạch TK19? Tác giả muốn nhắn nhủ gì ? -Cõu chuyện kết thỳc. Ngày mới lại bắt đầu, "mặt trời lờn, trong sỏng, chúi chang trờn bầu trời xanh nhợt". Sự sống vẫn tiếp diễn, mọi người đún "ngày mồng một đầu năm hiện lờn trờn thi thể em bộ ngồi giữa những bao diờm", nhỡn em để buụng ra lời nhận xột thờ ơ: "chắc nú muốn sưởi cho ấm". Khụng ai được biết những cỏi kỳ diệu em đó trụng thấy, chỉ duy nhất một người chứng kiến được "cảnh huy hoàng lỳc hai bà chỏu bay lờn để đún lấy những niềm vui đầu năm", đú chớnh là nhà văn. ễng đó cỳi xuống nỗi đau của một em bộ bất hạnh, kể cho ta nghe cõu chuyện cảm động này bằng tất cả tỡnh yờu thương vụ bờ bến đối với trẻ thơ và những con người nghốo khổ. An-độc-xen đó cất lờn tiếng núi cảnh tỉnh những trỏi tim đụng cứng như băng giỏ, gửi bức thụng điệp của tỡnh thương đến với mọi người ?) Hãy đánh giá thành công về nội dung, nghệ thuật của VB? - 4 HS trình bày - 1 HS đọc ghi nhớ Hoạt động 4 - HS viết ra phiếu học tập - HS làm miệng Củng cố. Hướng dẫn: II. Phân tích văn bản 1. Bố cục : 3 phần 2. Phân tích văn bản a. Hình ảnh cô bé bán diêm trong đêm giao thừa - Bằng thủ phỏp nghệ thuật đối lập, tương phản, tỏc giả đó khắc hoạ hỡnh ảnh một cụ bộ bỏn diờm nghốo khổ, cụ đơn, bất hạnh trong đờm giao thừa. III. Luyện tập Bước đi em, sẽ gặp mẹ gặp bà Hạnh phỳc chẳng ở đõu xa Nhưng chỉ gần cho ai biết vươn mỡnh tỡm kiếm Và em biết Và tụi biết Cổ tớch đó thăng hoa 2. Cảnh thực và mộng tưởng - Thực tế phũ phàng và mộng tưởng đẹp thể hiện khát khao cháy bỏng của cô bé về 1 cuộc sống tốt đẹp hạnh phúc 3. Cái chết của cô bé bán diêm: thật thương tâm và cảm độn III. Tổng kết 1.Nội dung: Từ cuộc sống và cái chết của cô bé bán diêm, tác giả muốn gửi gắm lòng yêu thương và khát khao đem đến cho con người một cuộc sống tốt đẹp 2.Nghệ thuật : Kể chuyện hấp dẫn bằng 3 phương thức: tự sự + miêu tả + biểu cảm. Sử dụng nghệ thuật tương phản đối lập, đan xen thực tế và mộng tưởng giàu xúc động lòng người 3. Ghi nhớ : sgk (68) IV. Luyện tập * Đoạn kết của truyện gợi cho em suy nghĩ gì? * Tóm tắt văn bản (10dòngGiáo Án Ngữ Văn 10 Tiết 8
(Trích: ” Đăm Săn” – Sử thi của người Ê- đê ở Tây Nguyên)
A. Mục tiêu cần đạt:
– Nắm được nghệ thuật của sử thi anh hùng về cách xây dựng nhân vật, nghệ thuật miêu tả, sử dụng ngôn từ.
– Biết cách phân tích một văn bản sử thi anh hùng để thấy được giá trị nội dung và nghệ thuật của nó.
– Nhận thức được lẽ sống cao đẹp của cá nhân là sự hi sinh phấn đấu cho hạnh phúc yên vui của cả cộng đồng.
B. Phương tiện dạy học:
– SGK, SGV, thiết kế bài giảng, tài liệu tham khảo về tác phẩm.
C. Phương pháp giảng dạy:
– Thuyết giảng, phân tích, tổng hợp, phát vấn, gợi mở.
Tiết 8-9: CHIẾN THẮNG MTAO- MXÂY (Trích: " Đăm Săn" - Sử thi của người Ê- đê ở Tây Nguyên) A. Mục tiêu cần đạt: Giúp HS: - Nắm được nghệ thuật của sử thi anh hùng về cách xây dựng nhân vật, nghệ thuật miêu tả, sử dụng ngôn từ. - Biết cách phân tích một văn bản sử thi anh hùng để thấy được giá trị nội dung và nghệ thuật của nó. - Nhận thức được lẽ sống cao đẹp của cá nhân là sự hi sinh phấn đấu cho hạnh phúc yên vui của cả cộng đồng. B. Phương tiện dạy học: - SGK, SGV, thiết kế bài giảng, tài liệu tham khảo về tác phẩm. C. Phương pháp giảng dạy: - Thuyết giảng, phân tích, tổng hợp, phát vấn, gợi mở. C. Tiến trình tổ chức giờ học: 1. Ổn định lớp. 2. Kiểm tra bài cũ: Câu hỏi:- Em hày trình bày đặt trưng của tác phẩm VHDG Việt Nam? - Trình bày các giá trị cơ bản của VHDG? 3. Giới thiệu bài mới: 4. Bài mới: Hoạt động GV (1) Hoạt động của HS (3) Nội dung cần đạt (3): Hoạt động 1: Hướng dẫn HS tìm hiểu chung. - Nhắc lại khái niệm sử thi? - Có mấy loại sử thi? Ví dụ: STTT: Đẻ đất đẻ nước(Mường), Cây nêu thần (HMông). STAH: Xính nhã (Êđê), Dặm noi (BaNa). - Giá trị của sử thi ĐS? Tóm tắt tác pghẩm: - Tác phẩm gồm 4 phần: HS ôn lại các khái niệm đã học. HS đọc phần tiểu dẫn SGK và trả lời câu hỏi. - HS dựa vào SGK trả lời - Nêu các tác phẩm thuộc thể loại sử thi? - HS đọc phần tóm tắt trong SGK. - Trình bày giá trị của tác phẩm? I. Giới thiệu chung. 1. Vài nét về sử thi: a, Khái niệm: - Sử thi là tác phẩm tự sự dân gian có qui mô lớn, sử dụng ngôn từ có vần, nhịp, xây dựng hình tượng nhân vật hoành tráng, nhiều biến cố lớn xảy ra trong đời sống cộng đồng của cư dân thời cổ đại. b, Các loại sử thi. Có hai loai sử thi: - Sử thi thần thoại: Giải thích sự hình thành vũ trụ và đời sống con người. - Sử thi anh hùng: Ca ngợi sự nghiệp và chiến công của người anh hùng. 2. Sử thi Đăm Săn: a, Thể loại: Sử thi anh hùng của dân tộc Êđê b, Tóm tắt cốt truyện: (SGK). c, Giá trị tác phẩm. - Giá trị nội dung: Qua cuộc đời của người tù trưởng Đăm Săn, ta nhận ra hình ảnh của cả bộ tộc Êđê trong buổi đầu xây dựng địa bàn cư trú. - Giá trị nghệ thuật: (Sẽ tìm hiểu ở phần tổng kết). Hoạt động 2: Hướng dẫn HS đọc hiểu văn bản. - GV hướng dẫn HS tìm hiểu theo 4 hiệp của trận đấu. + Cảnh khiêu chiến. + Cảnh giao chiến. + Cảnh chiến thắng. + Cảnh ăn mừng chiến thắng. - Sự xuất hiện và trợ giúp của thần linh có ý nghĩa gì? Điều này có làm lu mờ tài năng của Đăm Săn không? - Thần linh can thiệp vào trận chiến, đây là đặc điểm riêng của thể loai sử thi. Chi tiết đó thể hiện quan hệ gần gũi giữa thần linh và con người. - Chính Đăm Săn là ngườiquyết định chiến thắng vinh quang của mình. - Nhận xét, so sánh về tính cách của hai nhân vật. - Nhận xét thái độ của tôi tớ Mtao Mxây đối với Đăm Săn? Ý nghĩa của sự tuân phục ấy? - Cảnh ăn mừng chiến thắng của Đăm Săn có ý nghĩa gì? - Em hãy nêu các biện pháp nghệ thuật được tác giả dân gian sử dụng trong đoạn trích? - HS xác định vị trí đoạn trích. - HS đọc văn bản. - HS tìm chi tiết miêu tả trận giao đấu quyết liệt giữa hai tù trưởng. - Tìm những chi tiết miêu tả sự tấn công dũng mãnh của Đăm Săn ? Nghệ thuật được tác giả dâbn gian dùng để miêu tả (cường điệu, phóng đại)? - HS nêu ý kiến của mình về tính cách của hai nhân vật. II. Đọc hiểu văn bản. 1, Vị trí đoạn trích: - Tác phẩm gồm 7 khúc ca, đoạn trích thuộc khúc ca thứ IV. - Trước đó Đăm Săn đã chiến thắng tù trưởng Mtao Grư. 2, Đọc đoạn trích. 3, Phân tích. a, Hình tượng Đăm Săn - Ngoại hình: + Bắp chân chàng to bằng cây xà ngang. + Đôi mắt long lanh như mắt chim ghếch. + Mình khoát một tấm áo chiến. Ê Đăm Săn là một tù trưởng mới giàu lên, đang tràn đầy sức trai. - Cảnh Đăm săn khiêu chiến: + Đăm Săn thách đấu quyết liệt, tỏ rõ là người có bản lĩnh, tự tin. Ê Hành động đó thể hiện tinh thần thượng võ của chàng. + Mtao Mxây: lời lẽ thô lỗ, thái độ hèn nhát, run sợ. - Cảnh giao chiến: à Hiệp 1: + Đăm Săn nhường đối thủ. + Mtao Mxây múa khiên trước. + Mtao Mxây nói những lời huênh hoang, thái độ hống hách. + Đăm Săn thái độ bình tĩnh, thản nhiên. à Hiệp 2: + Đăm Săn múa khiên, tỏ ra tài giỏi hơn hẳn Mtao Mxây. + Mtao Mxây hốt hoảng, trốn chạy. + Được miếng trầu của Hơ Nhị tiếp sức, Đăm Săn mạnh bạo hẳn lên. à Hiệp 3: + Đăm Săn múa và đuổi theo kẻ thù. + Mtao Mxây tiếp tục chạy trốn. + Đăm Săn đâm trúng kẻ thù nhưng áo hắn không thủng. + Đăm Săn cầu cứu thần linh. à Hiệp 4: + Được thần linh giúp sức, Đăm Săn đuổi theo và giết chết kẻ thù. Ê Trong chiến trận, Đăm Săn là người có phong thái của người anh hùng, tài năng vượt trội. Cảnh chiến thắng: Đăm Săn chiêu dụ tôi tớ của Mtao Mxây: - Đăm Săn gọi 3 lần đều được dân làng đáp lời: + Gõ vào một nhà. + Gõ vào ngạch. + Đập vào phênh tất cả các nhà trong làng. Ê Số lần gọi, đáp của Đăm Săn với dân làng có ý nghĩa diễn tả lòng mến phục, thái độ hưởng ứng của dân làng đối với hành động của Đăm Săn. Cảnh Đăm Săn ăn mừng chiến thắng: - Rượu 7 ché, trâu 7 con, lợn thiến 7 con để dâng thần linh. Ê Có ý nghĩa thể hiện sự giàu có, niềm vui sướng của dân làng. Chiến thắng của Đăm Săn có ý nghĩa to lớn đối với cuộc sống của cộng đồng. b, Nghệ thuật - Bằng bút pháp nghệ thuật so sánh, phóng đại, ngôn ngữ trang trọng, giàu hình ảnh, cuộc chiến được miêu tả với khí thế dữ dội, hào hùng. Ở đó, tù trưởng Đăm Săn hiện lên với vẻ đẹp rực rỡ, mang khí phách của một vị anh hùng. Hoạt động 3: Hướng dẫn HS tổng kết bài học. HS tổng kết bài học. III- Tổng kết: 1. Nội dung: - Ca ngợi chiến công của người anh hùng. Thể hiện quan niệm sống, ước mơ, hoài bão của người xưa. 2. Nghệ thuật: - Ngôn ngữ trang trọng, giàu hình ảnh, giàu nhịp điệu. Phép so sánh và phóng đại được sử dụng có hiệu quả. Đoạn trích thể hiện được những đặc điểm nghệ thuật tiêu biểu của thể loại sử thi. 5. Củng cố: HS cần ghi nhớ: - Những chi tiết diễn tả vẻ đẹp của tù trưởng Đăm Săn. - Nghệ thuật của sử thi. 6. Dặn dò: - Làm các bài tập ở bài học Văn Bản. 7. Rút kinh nghiệm:Giáo Án: Ngữ Văn 8
-Tiếp tục phát hiện mạch kể trong văn bản “Hai cây phong ”
– Hiểu rõ những ng.nhân khiến hai cây phong gây xúc động cho người kể chuyện.
B CHUẨN BỊ: chúng tôi : Giáo án, sưu tầm tác phẩm “Người thầy đầu tiên ”
2. HS : Soạn bài, tóm tắt tác phẩm
C. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC:
*.Ổn định. – Kiểm tra sĩ số
*Bài cũ: – Hai cây phong được giới thiệu qua những chi tiết nào
*Bài mới: – Giới thiệu bài mới
Tuần : 10 Ngày soạn: 10-10-2013 Ngày giảng: 22 -10-2013 Tiết 37 Hai cây phong (Tiếp) A Mục tiêu: - Giúp HS : -Tiếp tục phát hiện mạch kể trong văn bản "Hai cây phong " - Hiểu rõ những ng.nhân khiến hai cây phong gây xúc động cho người kể chuyện. B Chuẩn bị: chúng tôi : Giáo án, sưu tầm tác phẩm "Người thầy đầu tiên " 2. HS : Soạn bài, tóm tắt tác phẩm C. HOạT Động dạy học: *.Ổn định. - Kiểm tra sĩ số *Bài cũ: - Hai cây phong được giới thiệu qua những chi tiết nào *Bài mới: - Giới thiệu bài mới Hoạt động của Gv -Hs Nội dung chính - Hai cây phong hiện lên trong lời kể của NV "Tôi" ntn? - Trong câu văn này T/G sử dụng BPNT gì? Có tác dụng ntn? - Theo nhân vật "tôi" hai cây phong này có đặc điểm gì? -Để MT đặc điểm của hai cây phong tác giả sử dụng BPNT gì? Có tác dụng ntn? - Nguyên nhân sâu xa nào khiến cây phong chiếm vị trí trung tâm và gây xúc động cho NV "Tôi"? - Người thầy đầu tiên và cô bé An-tư-nai gần bốn mươi năm về trước mà người kể chuyện gần đây mới biết: Chính thầy Đuy- sen đã đem về trồng hai cây phong với cô bé An- tư- nai và gửi gắm ước mơ những đứa trẻ nghèo sẽ lớn lên và mở mang kiến thức --Các chi tiết này cho ta hiểu thêm điều gì về NV "tôi"? - Các hình ảnh này gợi em nhớ những gì về tuổi thơ của mình? - VB toát lên những ND gì? - Nét đặc sắc NT của VB là gì? Viết một đoạn văn kể về một kỉ niệm tuổi thơ của em. HS đọc ghi nhớ (SGK) b. Hình ảnh hai cây phong đối với nhân vật "Tôi". - Mỗi lần về làng, việc đầu tiên là tìm hai cây phong thân thuộc ấy. - Đặc điểm: + Có tiếng nói riêng. + Có tâm hồn riêng. + Chan chứa những lời ca êm dịu. + Nghiêng ngả thân cây,lay động lá cành. + Rì rào theo những cung bậc khác nhau. + Như một làn sóng thuỷ triều. + Như tiếng thì thầm tha thiết...như một đốm lửa vô hình. + Bỗng im bặt một thoáng. + Cất tiếng thở dài. + Khi bão dông xô gãy cành lá ...nghiêng ngả và reo vù vù như một ngọn lửa bốc cháy rực. - Là nhân chứng của câu chuyện xúc động về thầy Đuy-sen và cô học trò An-tư-nai, là niềm tự hào của người dân Ku-ku-rêu. III. Tổng kết : * Nội dung: - Miêu tả sinh động, cụ thể hình ảnh hai cây phong bằng ngòi bút đậm chất hội hoạ. - Thể hiện Thiên nhiên tươi đẹp tình yêu quê hương, thiết tha gắn liền với những kỉ niệm của tác giả., yêu quý, trân trọng người thầy đầu tiên * Nghệ thuật: + Mạch kể lồng ghép + Kể tả xen lẫn đậm chất hội hoạ, nhân hoá, so sánh. MT- BC - Đan xen hài hoà hai mạch kể * Luyện tập: 4. Củng cố : - HS: -Đọc toàn văn bản - Hai mạch kể lòng ghép được thể hiện ntn? 5.Dặn dũ: - Về nhà tìm hiểu nguyên nhân nào khiến cho hai cây phong gây xúc động người đọc? - Ôn tập kỹ lý thuyết Tự sự + miêu tả và biểu cảm. chuẩn bị tiết sau viết bài tại lớp *Bổ sung: ......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... Ngày soạn: 10 -10- 2013 Ngày giảng: 21-10-2013 Tiết: 38-39 bài viết tập làm văn số 2 (Điều chỉnh ) A Mục tiêu: - Giỳp học sinh: - Biết vận dụng những kiến thức đã học để thực hành viết một bài văn tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm . - Rèn luyện kĩ năng diễn đạt, trình bày. B Chuẩn bị: 1. Giỏo viờn: Ra đề, đáp án, biểu điểm 2. Học sinh: Xem lại phương pháp làm bài, giấy kiểm tra C. HOạT Động dạy học: *.Ổn định. - Kiểm tra sĩ số *Bài cũ: - Kiểm tra việc chuẩn bị của học sinh. *Bài mới I./ Đề bài - Yêu cầu đề bài. 1. Đề bài: Kể lại một việc làm của em khiến bố mẹ em rất vui lòng. (GV chép đề lên bảng). 2. Yêu cầu đề ra. 1. Thể loại: - Tự sự + miêu tả và biểu cảm. 2. Nội dung: - Một việc làm của em khiến bố mẹ em, thầy, cô vui lòng - Thời gian, hoàn cảnh làm được việc tốt. - Sự việc chính và các chi tiết. - Nguyên nhân, diễn biến của việc làm tốt. - Cảm nghĩ của em khi thấy bố mẹ vui lòng về việc làm của mình. 3. Hình thức: - Trình bày rõ ràng, mạch lạc, khúc chiết. - Bố cục chặt chẽ. - Trình bày câu văn rõ ràng, từ ngữ chọn lọc. II./ Dàn ý- Biểu điểm a. Mở bài: (1,5 điểm) Có thể giới thiệu: - Giới thiệu về tình huống, hoàn cảnh em đã làm việc tốt. Đó là việc tốt gì? - Giới thiệu về kết quả của việc tốt em đã làm. b. Thân bài: (7 điểm) Kể theo trình tự: - Thời gian, không gian. - Theo diễn biến của sự việc. - Theo diễn biến của tâm trạng. - Phải sử dụng yếu tố miêu tả: tả lại đặc điểm, hoạt động ... - Phải sử dụng yếu tố biểu cảm để bày tỏ suy nghĩ, tình cảm của em khi làm được việc tốt, cảm xúc của bố mẹ trước việc làm của em. - Mỗi ý trình bày thành một đoạn văn theo các cách quy nạp, diễn dịch, song hành ... c. Kết bài: (1,5 điểm) - Câu chuyện kết thúc và cảm nghĩ chung - Khẳng định lại cảm xúc của em và của bố mẹ sau khi em đã làm được một việc tốt. 2Biểu điểm -Điểm 9,10: - Bài làm đạt tất cả các yêu cầu hoặc chỉ có vài sơ suất nhỏ. - Văn viết có cảm xúc, sai không quá 5 lỗi chính tả. - Điểm 7,8: - Bài làm đạt được các yêu cầu về kỹ năng. Nêu được các ý cơ bản.Sai không quá 7 lỗi chính tả. - Điểm 5,6: - Nắm được yêu cầu về kỹ năng,bài viết chưa mạch lạc, hiểu được nội dung yêu cầu của đề ra nhưng giải quyết chưa trọn vẹn. -Dưới điểm 5: Số còn lại tuỳ bài viết Gv linh động để đánh giá kết quả của Hs III.Thu bài - nhận xét giờ học. - Xem lại phương pháp làm bài. - Lập dàn ý chi tiết dề bài trên. 4. Củng cố : 5.Dặn dũ: - Chuẩn bị : Nói quá - Thế nào là nói quá ? - Tác dụng của biện pháp tu từ này trong văn chương, trong c.sống hàng ngày? *Bổ sung ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ Ngày soạn : 18-10- 2013 Ngày giảng: 29 -10-2013 Tiết:40 nói quá A Mục tiêu: - Giỳp học sinh: - Hiểu thế nào là nói quá và tác dụng của biện pháp tu từ này trong văn chương cũng như trong cuộc sống hàng ngày. - Rèn luyện kĩ năng sử dụng phép tu từ nói quá . - Giáo dục lòng tự hào về sự phong phú của tiếng Việt. B Chuẩn bị: 1. Giỏo viờn: - Soạn bài, bảng phụ, bút dạ... 2. Học sinh: - Đọc bài, trả lời câu hỏi theo yêu cầu đề ra. C. HOạT Động dạy học: *.Ổn định. - Kiểm tra sĩ số *Bài cũ: - Tình thái từ là gì? Cho ví dụ và đặt câu? *Bài mới: Hoạt động của Gv -Hs Nội dung chính 1.Nờu cỏc cõu tục ngữ và ca dao à Cỏch núi như cỏc cõu trờn cú quỏ sự thật khụng? Thực chất mấy cõu này nhằm núi lờn điều gỡ ? 1/Tìm biện pháp nói qua.Giải thích ý nghĩa? 2/ Điền các thành ngữ vào chổ trống? 3/ Đặt câu với các thành ngữ dùng biện pháp nói quá.? I. Núi quỏ và tỏc dụng của núi quỏ * lao động của người nụng dõn Việt Nam Nhấn mạnh gõy ấn tượng tăng sức biểu cảm Ghi nhớ. ( Sách giáo khoa) II. Luyện tập - Sỏi đá cũng thành cơm: Thành quả lao động gian khổ vất vảNiềm tin vào đôi tay à nhaỏn maùnh vai troứ sửực lao ủoọng cuỷa con ngửụứi . - Đi lên đến tận trời: Vết thương chẳng có nghĩa lí gì, không phải bận tâm khoõng laứm aỷnh hửụỷng ủeỏn nhaõn vaọt . - Thét ra lửa: Kẻ có quyền sinh, quyền sát đối với ngời khác à cuù Baự raỏt uy quyeàn. a.Chó ăn đá, gà ăn sỏi. b.Baàm gan tớm ruoọt c. Ruột để ngoài da.d. Nở từng khúc ruột. d. Nở từng khúc ruột. e. Vaột chaõn leõn cổ * Thuý Kiều có vẻ đẹp nghiêng nớc nghiêng thành hay - Thuựy Kieàu coự saộc ủeùp nghieõng nửụực nghieõng thaứnh. * Đ.kết là sức mạnh để dời non lấp biển. * Bà Nữ Oa là người có công lấp bể vá Trời. * Mình nghĩ nát óc mà vẫn chưa giải ra BT4. Tỡm 5 thaứnh ngửừ so saựnh coự duứng bieọn phaựp noựi quaự. ẹen nhử than , ủeùp nhử tieõn, hoõi nhử chuoọt chuứ, nhanh nhử gioự,chaọm nhử rùa BT6. Thaỷo luaọn : Phaõn bieọt bieọn phaựp tu tửứ noựi quaự vụựi noựi khoaực . * Noựi quaự vaứ noựi khoaực ủeàu laứ phoựng ủaùi mửực ủoọ, qui moõ, tớnh chaỏt cuỷa sửù vaọt, hieọn tửụùng , nhửng khaực nhau ụỷ muùc ủớch. Noựi quaự laứ bieọn phaựp tu tửứ nhaốm muùc ủớch nhaỏn maùnh, gaõy aỏn tửụùng, taờng sửực bieồu caỷm. Coứn noựi khoaực nhaốm laứm ngửụứi nghe tin vaứo nhửừng ủieàu khoõng coự thửùc. Noựi khoaực laứ haứnh ủoọng coự taực ủoọng tieõu cửùc. 4. Củng cố : - Em hãy cho biết thế nào là phép tu từ nói quá? Nêu tác dụng của phép tu từ đó? - Học sinh làm bài tập trắc nghiêm...(Bảng phụ) - Nắm vững nội dung bàu học. - Làm các bài tập còn lại 5.Dặn dũ: - Chuẩn bị bài: Ôn tập truyện ký Việt Nam - Lập bảng theo mẫu SGK So sánh, kháI quát và trình bày nhận xét kết luận phần truyện kí hiện đại Việt Nam học ở lớp 8. *Bổ sung: ..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................Giáo Án Ngữ Văn 8 Tiết 1 + 2: Văn Bản Tôi Đi Học
Vaên baûn T«i ®i häc Thanh Tònh (1911-1988) I – MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT Cảm nhận được tâm trạng, cảm giác của nhân vật tôi trong buổi tựu trường đầu tiên trong một đoạn trích truyện có sử dụng kết hợp các yếu tố miêu tả và biểu cảm. II – TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG 1. Kiến thức – Cốt truyện, nhân vật, sự kiện trong đoạn trích Tôi đi học. – Nghệ thuật miêu tả tâm lý trẻ nhở ở tuổi đến trường trong một văn bản tự sự qua ngòi bút Thanh Tịnh. 2. Kỹ năng: – Đọc – hiểu đoạn trích tự sự có yếu tố miêu tả và biểu cảm. – Trình bày những suy nghĩ, tình cảm về một sự việc trong cuộc sống của bản thân. RÌn cho HS kÜ n¨ng ®äc diÔn c¶m, s¸ng t¹o, kÜ n¨ng ph©n tÝch, c¶m thô t¸c phÈm v¨n xu«i giµu chÊt tr÷ t×nh. 3. Th¸i ®é: Gi¸o dôc HS biÕt rung ®éng, c¶m xóc víi nh÷ng kØ niÖm thêi häc trß vµ biÕt tr©n träng, ghi nhí nh÷ng kØ niÖm Êy. III. Các hoạt động dạy học : – Chuẩn bị: Phiếu học tập, máy chiếu 1- ổn định tổ chức, 2- kiểm tra việc chuẩn bị bài của học sinh. 3- Bài mới ( lấy mục 3 “ Những điều cần lưu ý” – SGV để vào bài). GV HS Nội dung cần đạt Hoạt động 1: Giới thiệu về tác giả – tác phẩm ? Bằng sự hiểu biết cá nhân và qua việc soạn bài, hãy giới thiệu về tác giả Thanh Tịnh và tác phẩm “ Tôi đi học” ? – Trình bày theo chú thích TGTP trang 8 I. Giới thiệu tác giả- tác phẩm 1. Tác giả : – Thanh tịnh(1911-1988) – Tác phẩm mang văn phong đằm thắm, êm dịu, trong trẻo – Bổ sung theo “ Những điều cần lưu ý” trang 3 SGV I. Tiếp xúc V/b 1. Tác giả – tác phẩm 2. Tác phẩm “ Tôi đi học “ : In trong tập “ Quê” xuất bản năm 1941 Hoạt động 2: – Hướng dẫn cách đọc, đọc mẫu 1 đoạn – 2 HS đọc tiếp II. Tiếp xúc văn bản: 1. Đọc – Chú thích a. Đọc : Chú ý giọng gợi cảm, nhẹ nhàng tha thiết – Hướng dẫn đọc chú thích – Tự đọc CT b. Chú thích : lưu ý chú thích 2,6,7 ? VB thuộc thể loại gì? Vì sao? (Truyện ngắn mang đậm chất hồi kí) – Trả lời CN 2. Thể loại : truyện ngắn 3. Phương thức biểu đạt ? VB được viết theo phương thức biểu đạt ? – Nhận xét Tự sự – miêu tả – biểu cảm ? Kỷ niệm ngày đầu tiên đến trường của nhân vật “ tôi” được kể theo trình tự nào? 4. Bố cục ( trình tự kể ) Theo trình tự thời gian và không gian – Tương ứng với trình tự ấy là những đoạn văn nào? – Đánh dấu trong SGK 1-Từ hiện tại nhớ về dĩ vãng ( Từ đầu ® “ lòng tôi lại tưng bừng rộn rã” – Củng cố bằng máy chiếu – Ghi ND chính vào vở 2-Cảm nhận của “tôi” trên con đường tới trường. ( Từ “ Buổi mai hôm ấy” ® Trên ngọn núi” G/V: Như vậy, từ những biến chuyển của đất trời vào dịp cuối thu và hình ảnh những em nhỏ rụt rè núp dưới nón mẹ lần đầu tiên tới trường gọi cho nhân vật “ tôi” nhớ lại mình ngày ấy với những kỷ niệm trong sáng, được tái hiện theo trình tự thời gian. Kỷ niệm ấy đã sống dậy ào ạt trong lòng tác giả để thành truyện ngắn này – Lắng nghe, suy ngẫm 3 – Cảm nhận của “ tôi” lúc ở sân trường. ( Tiếp ® được nghỉ cả ngày nữa” ) 4 – Cảm nhận của nhân vật “ tôi” trong lớp học ( đoạn còn lại). III. Tìm hiểu văn bản: ? Đọc VB, em có cảm nhận được tâm trạng, cảm giác của nhân vật “tôi” không ? Đó là tâm trạng như thế nào? – 1. Tâm trạng của nhân vật “tôi” trong ngày đầu tiên đi học: Rất hồi hộp và bỡ ngỡ ? Tâm trạng ấy được thể hiện ở những lúc nào? – Trả lời dựa theo “ bố cục” – Chốt, dẫn dắt tiếp ? khi cùng mẹ đi trên con đường tới trường trong ngày khai giảng đầu tiên, nhân vật “ tôi” có cảm nhận và tâm trạng như thế nào? – Quan sát đoạn từ “ buổi mai” ® “ngọn núi” – Liệt kê, phân tích chi tiết a. Khi cùng mẹ đi trên đường tới trường: – Con đường cảnh vật vốn rất quen nhưng lần này tự nhiên thấy lạ ® tự cảm thấy có sự thay đổi lớn trong lòng. – Cảm thấy đứng đắn, trang trọng với bộ quần áo dài, với mấy quyển vở mới trên tay. – Cẩn thận nâng niu mấy quyển vở. Vừa lúng túng, vừa muốn khẳng định mình khi xin mẹ được cầm bút thước như các bạn khác Tâm trạng ấy xuất phát do đâu? – Yêu cầu đọc từ “ trước sân trường Mĩ Lí” ® “ rộn ràng trong các lớp” – Quan sát đoạn văn Þ Sự kiện quan trọng : Hôm nay tôi đi học. Đó là dấu hiệu đổi khác trong tình cảm và nhận thức của một cậu bé giàu cảm xúc trong ngày đầu tới trường, tự thấy mình như đã lớn lên ? – Khi đứng giữa sân trường trong ngày khai giảng đầu tiên, nhân vật “tôi” thấy thế nào? – Tìm chi tiết b. Khi đứng giữa sân trường: – Thấy sân trường dày đặc cả người, ai cũng quần áo sạch sẽ, gương mặt vui tươi sáng sủa. – Thấy ngôi trường vừa xinh xắn vừa oai nghiêm khác thường, cảm thấy mình bé nhỏ dâm lo sợ vẩn vơ ? Khi nghe ông đốc gọi tên từng người vào lớp, nhân vật “tôi” cảm thấy thế nào? (nhận xét chi tiết VB) c. Khi nghe gọi tên vào lớp: – Cảm thấy quả tim ngừng đập, giật mình lúng túng khi nghe gọi đến tên Hình ảnh ông đốc được nhớ lại qua các chi tiết? Từ đó cho thấy tác giả đã nhớ tới ông đốc bằng T/C nào? – Tìm trong VB và nhận xét (ông nóinhìn tươi cười nhẫn nại chờ) ? Tâm trạng của nhân vật “tôi” khi sắp phải rời bàn tay dịu dàng của mẹ như thế nào? Tại sao lại có tâm trạng ấy? – Cảm thấy sợ khi sắp phải xa mẹ, dúi đầu vào lòng mẹ nức nở khóc theo bạn. Thấy mình bước vào thế giới khác và cách xa mẹ hơn bao giờ hết ® vừa lo sợ vừa cảm thấy sung sướng. ? Những cảm giác nhân vật “ tôi” nhận được khi bước vào lớp là gì? Hãy lý giải những cảm giác đó? – Đọc chi tiết và nhận xét d. Khi ngồi trong lớp đón giờ học đầu tiên : – Cảm thấy vừa xa lạ vừa gần gũi với mọi người, mọi vật, vừa ngỡ ngàng vừa tự tin – Đoạn cuối của VB có 2 chi tiết “ Một con chim nhìn theo cánh chim”, “ nhưng tiếng phấn của thầy cô đánh vần đọc nói về nhân vật tôi”? Þ Yêu thiên nhiên, yêu tuổi thơ nhưng yêu cả sự học hành để trưởng thành ? Theo dòng hồi tưởng của tác giả trở về dĩ vãng. Đến đây em có thể lý giải vì sao thời gian và không gian “Một buổi mai đầy sương thu và gió lạnh” ấy lại trở thành kỷ niệm không phai trong tâm trí tác giả? – Trao đổi theo cảm nghĩ cá nhân Þ Thời gian và không gian ấy gắn liền với kỷ niệm đầy ý nghĩa : Lần đầu tiên trong đời được cắp sách tới trường ? Tìm và phân tích các hình ảnh so sánh trong VB? – Tìm các hình ảnh so sánh và phân tích * Các hình ảnh so sánh: (máy chiếu) – Tác dụng : Những hình ảnh so sánh nên thơ, tinh tế hoặc gần gũi dễ hiểu khiến người đọc thấy được tâm trạng của nhân vật và câu chuyện buổi tựu trường đầu tiên của tuổi học trò thêm giàu chất thơ, trong sáng hồn nhiên và đẹp đẽ ? Qua văn bản, tác giả khiến em có cảm nhận gì về thái độ của những người lớn đối với các em bé lần đầu tiên đi học ? (Gợi ý : các vị phụ huynh, ông đốc, và thầy giáo?) – GV bình – Nêu chi tiết và nhận xét 2. Cảm nhận về thái độ, cử chỉ của người lớn đối với các em bé lần đầu tiên đi học : – Các PHHS: Chuẩn bị chu đáo cho con em; trân trọng tham dự buổi lễ quan trọng này: cùng lo lắng, hồi hộp cùng con – Ông đốc : Từ tốn bao dung – Thấy giáo trẻ : vui tính, giàu tình thương. Þ Nhà trường và gia đình rất có trách nhiệm với thế hệ tương lai. Ngôi trường của nhân vật “tôi” là một ngôi trường giáo dục ấm áp, là nguồn nuôi dưỡng các em trưởng thành. ? Nghệ thuật đặc sắc của truyện ngắn này là gì? (chú ý bố cục, phương thức biểu đạt 3. Đặc sắc nghệ thuật và mức cuốn hút của tác phẩm: a. Đặc sắc nghệ thuật: – Bố cục theo dòng hồi tưởng, cảm nghĩ của nhân vật “tôi” theo trình tự thời gian. ? Theo em, điều gì đã cuốn hút, hấp dẫn em? – Trình bày ý kiến cá nhân – Kết hợp hài hòa giữa kể –miêu tả-biểu cảm (tổng kết = máy chiếu) b. Sức cuốn hút của tác phẩm : – Tình huống truyện – Tình cảm ấm áp trìu mến của người lớn đối với các em nhỏ lần đầu tiên đến trường. – Hình ảnh thiên nhiên, ngôi trường, các hình ảnh so sánh giàu sức gợi cảm Þ Truyện toát lên chất trữ tình thiết tha IV. Tổng kết – ghi nhớ ( SGK) – Hướng dẫn đọc ghi nhớ SGK -HS đọc ghi nhớ V.Luyện tập: -Củng cố bằng phiếu học tập – Yêu cầu thực hiện BT1 – Đọc yêu cầu BT Bài tập 1 : Gợi ý – Dòng cảm xúc ấy diễn biến như thế nào trong buổi tựu trường đầu tiên của nhân vật “tôi” ? ( Theo trình tự thời gian và không gian) – Dòng cảm xúc ấy được bộc lộ ra sao? + Thiết tha, yêu quí, nhớ một cách sâu sắc ( lấy chi tiết làm dàn bài) + Trong trẻo : Là cảm xúc của tuổi thơ trong ngày đầu tiên đến trường nên rất hồn nhiên, trong sáng, đáng yêu , ( lấy chi tiết phân tích). Bài tập 2: Giao BT 2 về nhà Gợi ý : – Nhớ lại những chi tiết làm em xúc động nhất trong buổi tựu trường – Ghi lại một cách chân thành, tự nhiên và cảm xúc đó trong văn bản của mình * Dặn dò: – Đọc lại VB & bài ghi ở lớp – Học ghi nhớ. Làm BT2 – Soạn bài tiếp theo
Bạn đang đọc nội dung bài viết Giáo Án Ngữ Văn 8 Tiết 25 trên website Athena4me.com. Hy vọng một phần nào đó những thông tin mà chúng tôi đã cung cấp là rất hữu ích với bạn. Nếu nội dung bài viết hay, ý nghĩa bạn hãy chia sẻ với bạn bè của mình và luôn theo dõi, ủng hộ chúng tôi để cập nhật những thông tin mới nhất. Chúc bạn một ngày tốt lành!